Friday, August 24, 2012

Φυτούρα ή φριτούρα: το τραταμέντο για το πανηγύρι τ' Αγίου μας

Η φυτούρα (ή φριτούρα κατά το λεξικό του Λεωνίδα Ζώη), είναι ένα τοπικό γλυκό που υπάρχει σε όλα τα πανηγύρια της Ζακύνθου, και που μέχρι πρόσφατα ουδεμία εντύπωση μου έκανε να φάω ή να μάθω να φτιάχνω.

 

Κάθε φορά που ανακαλύπτω ότι ένα γλυκό δεν μου αρέσει, κάνω μεγάλες χαρές...Ξέρεις τι είναι να είσαι γλυκατζού και να σβήνεις ένα γλυκό από τη λίστα; Μεγάλη υπόθεση!

Η φυτούρα, δεν είναι τίποτα άλλο από μια πηχτή κρέμα που φτιάχνεται από σιμιγδάλι και νερό. Στη συνέχεια καλουπώνεται σε ταψί, κρυώνει, κόβεται σε μπακλαβαδωτά κομμάτια, τηγανίζεται και πασπαλίζεται με κανελλοζάχαρη.


Όταν πρωτοείχα δοκιμάσει φυτούρα, δεν μου είχε κάνει ΚΑΜΙΑ εντύπωση. Οκ. Άντε να μου άρεσε λίιιιιγο η εξωτερική κρούστα που είχε με την κανέλλα και τη ζάχαρη. Ήταν φανερό. Όλη η ιστορία που άξιζε, ήταν εκείνη η εξωτερική χρυσοκάστανη κρούστα. Μέσα δεν μου έλεγε τίποτα...Μπα...Κάτι που δεν έχω αδυναμία στα γλυκά που τηγανίζονται, κάτι το εσωτερικό ψιλοάγευστο μέρος, το αποφάσισα: αυτό το γλυκό δεν ήταν για μένα!


Όλα αυτά, μέχρι πριν από λίγο καιρό....
Όλα αυτά τα χρόνια, βλέποντας και μελετώντας εμφανισιακά τη φυτούρα, είχα μια και μόνη απορία...Μα γιατί δεν την κάνουν πιο λεπτή, έτσι ώστε να τηγανίζεται μεν απ' έξω, αλλά να μην υπάρχει και πολύ ατηγάνηστο εσωτερικό μέρος; Όλο είχα κατά νου να φτιάξω στο σπίτι και να την κάνω λεπτή. Όχι όπως την πουλούσαν έξω. Μα όλο το άφηνα για το μέλλον.


Κι εκεί που δεν έτρωγα φυτούρα, ή εστω έτρωγα μόνο το εξωτερικό μέρος καμιά φορά άμα τύχαινε, βρισκόμαστε πέρυσι με παρέα κοντά στον Άγιο και η παρέα θέλει φυτούρες. Ο Θανάσης, master of foodlovers, αναλαμβάνει να παραγγείλει. Και καθώς παραγγέλνει, τι λέει το άτομο στον πωλητή; "Κόψε τις στη μέση και τηγάνισέ τις και εσωτερικά"!


Πωωωωωωωωωωω! Τι είχε πει το άτομο;;; Αυτό ήταν! Αυτός ήταν ο σωστός τρόπος για να γίνει μια φυτούρα στα μέτρα μου! Η μισή σε πάχος, έτσι ώστε το εσωτερικό μέρος να είναι λίγο και να δένει με την εξωτερική κρούστα! Φυσικά, σε όσους αρέσει το εσωτερικό σιμιγδαλένιο μέρος, θα λένε ότι είμαι τρελή, αλλά έτσι μου αρέσει εμένα η φυτούρα! Πάει και τέλειωσε!

Και καλά...Αναρωτιόμουν μετά. Μπορείς να πάρεις φυτούρα κατά παραγγελία;;; Βρε τι μαθαίνει ο άνθρωπος μετά από εικοσιτόσα χρόνια εδώ!

Έκτοτε, τρώω φυτούρα κάθε φορά που πάω σε πανηγύρι...Με παραγγελία να κοπεί στη μέση. Πολλές φορές την παίρνω και την κρατάω για το πρωινό της επόμενης μέρας. Κρύα μεν, νόστιμη δε!

Η φυτούρα έχει λόγο που γίνεται παχιά. Πρέπει ο φυτουρατζής (πού το βρήκα τον όρο;), να μπορεί να την πιάσει με το πηρούνι (ή με τη λαβίδα), να τη γυρίσει από την άλλη πλευρά και να τηγανίσει ελαφρώς και τα πλαϊνά της. Όλα αυτά, χωρίς να διαλυθεί. Άρα, αν δεν είναι παχιά, πώς θα σταθεί; Όχι όμως η δική μου....Η δική μου θα γίνει λεπτή, με τέτοιο πάχος που να μπορέσει να σταθεί μεν και να ερωτοτροπήσει με το καυτό λάδι στο τηγάνι, αλλά όχι τόσο παχιά που να μην μου αρέσει. Θα τη φέρω στα μέτρα μου! Θα τη φτιάξω, θα περιμένει νωχελικά στο ταψί να παγώσει, μέχρι να συναντήσει την καυτή αγκαλιά του λαδιού γύρω από το λευκό κορμί της και να γίνει χρυσοκάστανη! Παρασύσρθηκα;  Μα το καλό φαγητό είναι έρωτας σκέτος! Ή μήπως όχι;

Φυτούρα ζακυνθινή
προσαρμοσμένη από το βιβλίο της Μαρίας Φιορεντίνου "Παραδοσιακή ζακυνθινή κουζίνα"
υλικά για 10 κομμάτια
250 γρ. χοντρό σιμιγδάλι
750 ml νερό
1 γερή πρέζα αλάτι
κανέλλα
ζάχαρη
λάδι για το τηγάνι (προτίμησα αραβοσιτέλαιο για να μη βαρύνει το αποτέλεσμα)

Εκτέλεση
Βάζουμε το νερό και το αλάτι σε κατσαρόλα να κάψει.
Όταν κάψει, ρίχνουμε το σιμιγδάλι και ανακατεύουμε συνεχώς με ξύλινη κουτάλα.
Με το που θα πάρει βράση το νερό, η κρέμα μας θα πήξει.
Ανακατεύουμε συνεχώς, μέχρι η κρέμα να αρχίσει να ξεκολλάει από την κατσαρόλα, όπως όταν κάνουμε χαλβά. Είναι χαρακτηριστικό, ότι όπως θα ανακατεύουμε, όταν θα είναι έτοιμη, η κουτάλα πίσω της θα αφήνει αυλάκια.
Λαδώνουμε ελαφρώς ένα ταψάκι τετράγωνο 20x20 εκ. περίπου και ρίχνουμε μέσα την κρέμα (για να καλύψετε ένα συνηθισμένο μακρόστενο πυρέξ, θέλει τα διπλάσια υλικά. Με αυτά κάλυψα το μισό).
Με τη βοήθεια της ανάποδης ενός κουταλιού που το βρέχουμε περιοδικά, στρώνουμε την κρέμα.
Την αφήνουμε να κρυώσει και να σταθεροποιηθεί εντελώς, για αρκετές ώρες. Όχι όμως τόσες πολλές, που να αρχίσει να σκάει και να σκληραίνει η επιφάνεια. Στη φωτό φαίνεται ότι το έπαθα αυτό, επειδή το άφησα πάνω από 12ωρο. Στο βιβλίο συστήνει 12 ώρες να μείνει, αλλά πιστεύω ότι μπορεί άνετα να σταθεροποιηθεί σε λιγότερες. Εγώ δεν προλάβαινα να τις τελειώσω την ίδια μέρα και έτσι έμειναν για την επόμενη, οπότε έσκασε από πάνω.  Η επιφάνεια λοιπόν δεν πρέπει να είναι έτσι....


Αλλά έτσι....


Κόβουμε τις φυτούρες σε μπακλαβαδωτά κομμάτια. 
Βάζουμε λίγο λάδι σε αντικολλητικό τηγάνι να ζεσταθεί. Αφού ζεσταθεί, βάζουμε τισ φυτούρες και χαμηλώνουμε λίγο τη φωτιά.
Τηγανίζουμε για 5-6 λεπτά από την κάθε πλευρά, ή όσο χεριάζεται για να κάνει μια χρυσοκάστανη κρούστα. Όταν έχουν τηγανιστεί και από τις δύο πλευρές, γυρίζουμε στα πλαϊνά το γλυκό να τηγανιστεί ελάχιστα κι εκεί.
Σερβίρουμε ζεστές με ζάχαρη και κανέλλα.


υγ. Περιττό να σας πω, ότι όταν εδώ και πολλά χρόνια είχα διαβάσει κάπου τη συνταγή, άσχετη από φυτούρες, έλεγα πως κάπου υπάρχει λάθος. Δεν μου ερχόταν καλά ότι όλη όλη η διαδικασία ήταν αυτή η παχιά κρέμα. Πού είναι το ψήσιμο; έλεγα; κάτι λάθος υπάρχει! Κι όμως...Είναι μόνο αυτή η κρέμα, η οποία πρέπει να είναι πυκνή για να μπορεί να κοπεί και να πιαστεί με πηρούνι χωρίς να διαλύεται αφού κρυώσει.

Σήμερα γιορτάζουμε στη Ζάκυνθο τη μεταφορά του Σκηνώματος του Αγίου Διονυσίου από τα Στροφάδια στο νησί μας. Μεγάλη γιορτή για τον τόπο μας.
Χρόνια πολλά σε όλους και ιδιαίτερα στους ζακυνθινούς που δεν είναι στο νησί! Το ποστ αυτό, αφιερώνεται σ' αυτούς, μια και οι φυτούρες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης και των πανηγυριών μας.

36 comments:

  1. Στις φυτούρες και στις φιοριτούρες λέμε ΝΑΙ!!!

    ReplyDelete
  2. Το πρώτο γλυκάκι που δοκίμασα όταν πρωτοήρθα στη Ζάκυνθο!

    Η αλήθεια είναι, ότι δε με ξετρέλανε, ακριβώς για τον ίδιο λόγο. Έφαγα κι εγώ μόνο την κρούστα και μετά θυμάμαι ότι καταβρόχθισα μισό κουτί καραμελωμένα αμύγδαλα. Μέχρι να πάμε Τσιλιβί που μέναμε, είχα ανοίξει και το δεύτερο κουτί...χα χα χα!

    Όπως το έφτιαξες, πιο λεπτό, σίγουρα θα είναι νόστιμο.

    Γεια στα χέρια σου!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Καλώς τηνε! Αααα! Οι μάντολες είναι μεγάλη αγάπη! Όταν ερχόμουν εδώ μικρή, έτρωγα μετά μανίας τις ροζ, μέχρι που γλώσσα μου γινόταν φούξια! Χαχα!

      Delete
  3. Χρονια πολλά στο νησί σας και καλοφαγωτες οι φυτουρες σου Κικη μου.
    Να πω ότι το αλάτι ειναι απαραίτητο. Εχω δοκιμάσει εδω στην Αθηνα σε σπιτι φιλης και ειχε βαλει πολυ λιγο. Δεν έλεγε!
    Επισης τελεια ιδεα να τις κανεις λεπτες.

    Αχ ποσο εχω επιθυμησει πανηγυρια καλοκαιρινα...!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Το αλατάκι νοστιμίζει Ραλούκα. Ακόμα και στις δικές μου, ήθελε λίγο παραπάνω, γιατί το εσωτερικό, δεν έχει τίποτα να το νοστιμίσει αν δεν βάλεις αλάτι! :-)

      Delete
  4. Πριν 15 χρόνια ήμουν στο νησί σας σαν σήμερα αλλά αυτό το γλυκό μόνο που το έβλεπα , με τίποτα δεν θα ήθελα να δοκιμάσω χωρίς να ξέρω τι είναι ακριβώς.
    Τώρα όπως το περιγράφεις και το παρουσιάζεις εσύ ίσως να δοκίμαζα.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Μια δοκιμή θα σας πείσει ;-)

      Delete
  5. Καλέ ξέχασα Χρόνια Πολλά!!!

    ReplyDelete
  6. και εμενα μου αρεσουν λεπτες και ακριβως ετσι τις φιαχνω δηλαδη εκεινες τις 4 / 5 φορες που τις εφιαξα.
    χρονια σας πολλα κικη.

    ειρηνη

    ReplyDelete
    Replies
    1. Έχεις φτιάξει φυτούρες;;; Ουάου!

      Delete
  7. Μπα σε καλο σου πρωι πρωι με συγκινησες...Και η μαμα μου, ώντας μη ζακυνθινια, την ιδια αντιδραση ειχε για τις φυτουρες..μεχρι που ανακαλυψε εναν φυτουρά εκει στον Αγιο, που κραταει κατι σα λεπτες λωριδες απο το ταψι..αυτα που μενουν, κατι τετοιο, και τα τηγανιζει και αυτα! Αυτα ειναι οντως μουρλια! Δηλαδη εγω βουρλιζομαι για καλη φυτουρα οπως και να χει..αλλα αυτα ειναι το gourmet της φυτουρας! χαχα!
    Χρονια Πολλα! Και του χρονο Κικη μου, να 'σαι καλα να ξαναφτιαξεις!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Είδες;;;; Κάτι ξέρουμε οι ξενωτικές!!! χαχαχα! Μια φορά παρήγγειλα να μου την κόψει στη μέση και έβαλε στην άκρη τη μισή και πήγε να μου δώσει την υπόλοιπη. Βάλε χριστιανή μου της λέω και τα 2 κομμάτια! Απλά δεν τη θέλω τόσο παχιά! χαχα! Και του χρόνου ΕΔΩ!

      Delete
  8. Kiki, χρόνια πολλά για την σημερινή εορτή του Αγίου. Φαντάζομαι τι φριτούρα θα φαγωθεί σήμερα!! Πάντως ήταν από τα γλυκά που δεν μπορώ να πω ότι μου άρεσαν, όταν το δοκίμασα πρίν αρκετά χρόνια. Τουλάχιστον έτσι δείχνει πιο καλοψημένο και θα τρώγεται πιο εύκολα.
    Και του χρόνου!!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Έτσι όπως την έκανα θυμίζει μπουγάτσα Ειρήνη. Σε καταλαβαίνω απόλυτα που δεν σου πολυάρεσε! Και του χρόνου!

      Delete
  9. Το ξέρω το γλυκό του νησιού σας από τον Μαμαλάκη!
    Δεν το έχω δοκιμάσει αλλά για τους ίδιους λόγους με σένα Κική δε μου είχε φανεί από την αρχή κάτι ιδιαίτερο. Έτσι όμως όπως το έφτιαξες πιο λεπτό, φαίνεται πως θα βελτιώθηκε!
    Καλά να περάσετε σήμερα, ευχές πολλές στο όμορφο νησί των Επτανήσων! :)

    ReplyDelete
  10. Xόνια πολλά στήν Ζάκυνθό μας Κική!Ο Αγιος Διονύσιος νά σας έχη όλους καλά!Οταν ερχόμουν στήν Ζάκυνθο,από μικρή,μού άρεσε πολύ η φριτούρα!Τώρα....ποιός ξέρη πότε θά ξαναφάω!!Ισως δοκιμάσω τήν συνταγή σου!Καλό Σ/Κ!!Πολλά φιλάκια!!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Χρόνια πολλά και σε σας! Να έρθεις! Γιατί όχι; Στόχο βάλε!

      Delete
  11. Ο Άγιος βοήθεια μας.
    Μήπως, μετά από 30 χρόνια πήγαινε- έλα στη Ζάκυνθο, φάω επιτέλους φυτούρα; Για να είμαι ειλικρινής, περισσότερο και από το πάχος του κομματιού με ενοχλεί η ταγκίλα του λαδιού που τηγανίζονται. Αυτός είναι και ο λόγος που τόσα χρόνια ποτέ δεν δοκίμασα. Να φτιάσω δεν γίνεται, θα φάω όλα τα κομμάτια μόνη μου. Άλλος δεν τρώει/δεν επιτρέπεται. Άρα, του χρόνου να’μαστε καλά και ίσως (λόγω λαδιού πάντα) δοκιμάσω λεπτοκομμένη όπως προτείνεις.
    Καλό Σ/Κ. Να είσαι καλά, εσύ και η οικογένειά σου.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Γιατί όχι; ίσως ήρθε η ώρα να δοκιμάσεις: -)
      Καλωσήρθες!

      Delete
  12. Αααα! έχω κάποιους εδώ που μάλλον θα γίνει το αγαπημένο τους γλυκό. Έτσι "το κόβω" και από τα υλικά και από την φωτογραφία!
    Χρόνια Πολλά και βοήθειά σας ο Άγιος

    ReplyDelete
  13. ΜΑΖΙ ΣΟΥ ΣΕ ΟΛΑ!!! Εχεις απόλυτο δίκιο η ξενωτικιά!τι να κάνουμε σε παντρευτήκαμε και σε δεχόμαστε με τις παραξενιές σου...χαχαχαχα


    Επειδή έχεις κλειστά τα σχόλια της ανάρτησης της Λιτανείας, πες μου απο εδω οτι τα τραπεζοκαθίσματα ήταν καταμεσης στην Πλατεία Ρούγα, να πεθάνω!!!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Οχι παίζουμε!
      Τα τραπεζοκαθισματα ήταν τραβηγμένα στο πεζοδρόμιο...

      Delete
  14. Χρόνια πολλά! Ένας ακόμη λόγος που μείναμε
    στο Zante είναι και αυτό το γλυκό!! [μη γελάς...]
    Οι ινδιάνοι μάλιστα του Αμαζονίου τό σιμιγδάλι
    από διάφορα δημητριακά ανά περιοχή σε μορφή
    κρέμας φυτούρας πριν τηγανιστεί το είχαν
    ως κύριο συοδευτικό στα πιάτα τους.
    Η λεπτή μορφή το κάνει ακόμη πιο gourmet!!
    Δοκίμασες να μην το τηγανίσεις αλλά πασπαλισμένο
    με ζάχαρη να το καραμελώσεις με το φλόγιστρο όπως
    στην crème brulée;

    ReplyDelete
    Replies
    1. Ω! Τι καλή ιδέα! Θα το δοκιμάσω!

      Delete
  15. Το έχω δοκιμάσει είναι υπέροχο.Σίγουρα θα εμπιστευτώ τη συνταγή σου!!!

    ReplyDelete
  16. Βοήθειά σας Κικίτσα!
    Κάτι μου λέει ότι κι εμένα λεπτές θα μου αρέσουν! Και με βάζεις σε πειρασμό να τις φτιάξω....μόλις γυρίσουν όλοι έχουν...να μπουκωθούν ένα σωρό....χααχαχαχχ! Φιλιά! Καλή εβδομάδα!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Επίσης!
      Ο λόχος έχει αποδείξει ότι είναι δεκτικός στις δοκιμές! Χαχα!

      Delete
  17. μμμ!
    μια από τις καλύτερες αναμνήσεις από την Ζάκυνθο!
    τις προάλλες προσπαθούσα να θυμηθώ
    "πώς το λέγανε εκείνο ωραίο γλυκό που είχαμε φάει!!!!"

    ReplyDelete
  18. έψαχα καιρό να βρώ τη συνταγή αυτή...λατρεύω την φυτούρα και το νησί..πολλά καλοκαίρια απο μικρός και τώρα που μεγάλωσα δεν ξεχνώ..να είσαι καλά..Γιώργος Περιστέρι (Αθήνα) - Αγαλάς...

    ReplyDelete
    Replies
    1. Χαίρομαι που τη βρήκες! :-)

      Delete
  19. Χρονια πολλα Κικη. Και στο νησι σας και σε ολο το κοσμο.
    Ωραιοτατο φαινεται. Το προτιμω οπως το θες εσυ και τηγανισμενο σε πιο ελαφρυ λαδι.

    Φιλια

    ReplyDelete