Tuesday, September 30, 2014

Τσιπόπιτα κυπριακή με αμύγδαλα

Εδώ και καιρό γνώρισα την Αργυρή. Έψαχνε να αγοράσει το βιβλίο μου με τα λικέρ και από τότε μιλάμε συχνά, γιατί έχουμε ίδια ενδιαφέροντα. Πάνω στην κουβέντα μας, μου έδωσε τη συνταγή για την κυπριακή τσιπόπιτα.


Η τσιπόπιτα είναι ένα κυπριακό γλυκό που γίνεται με χειροποίητα φύλλα και τσίπα. Η τσίπα είναι το βούτυρο του πρόβειου γάλακτος λέει η Αργυρή. Στα χωριά μέχρι σήμερα, οι βοσκοί βάζουν το γάλα σε φαρδιά δοχεία, και το επόμενο πρωί μαζεύουν το βούτυρο που μαζεύεται στην επιφάνεια. Με το βούτυρο αυτό φτιάχνουν πίτα.

Στη νηστήσιμη εκδοχή της, η τσιπόπιτα έχει ελαιόλαδο και αμύγδαλα.

Η τσίπα είναι παχύ βούτυρο σαν αυτό που βάζουμε στους κουραμπιέδες. Εναλλακτικά, μπορείτε να βάλετε και κρητική στάκα.

Αν δεν βρίσκουμε τσίπα λέει η Αργυρή, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε βούτυρο φρέσκο, ή φρέσκια κρέμα, ή ακόμα και μυζήθρα φρέσκια ανάλατη ανακατεμένη με λίγη φρέσκα κρέμα. Μπορούμε επίσης την πίτα αυτή να την φτιάξουμε μόνο με αμύγδαλα χοντροκοπανισμένα και αλείβουμε την πίτα με ελαιόλαδο. Έτσι γίνεται νηστίσιμη.

Εδώ στη Ζάκυνθο όπως καταλαβαίνετε, τσίπα και στάκα δεν παίζει να υπάρχει. Οπότε η συνταγή δοκιμάστηκε με βούτυρο. Και επειδή ήθελα να είναι πιο πλούσια, έβαλα και αμύγδαλα.
Στο τέλος θα παραθέσω τις αναγκαίες αλλαγές για την ορίτζιναλ συνταγή.
Η δική μου μέτρηση έγινε με κούπα δοσομετρική. Αν δεν έχετε δοσομετρική κούπα, μετρήστε με μια κούπα μεσαίου μεγέθους, την ίδια για όλα τα υλικά.


Το ζυμαράκι της Αργυρής ήταν τέλειο. Ήταν ελαστικό και υπέροχο στο άνοιγμα. Κρατήστε τα υλικά του ακόμα και για αλμυρές πιτούλες. 


Τσιπόπιτα
Υλικά για 30 νο ταψί
(βγαίνουν πάνω από 45-50 μπουκιές)
για τη ζύμη
4 κούπες αλεύρι (λίγο λιγότερο από 600 γρ. Για την ακρίβεια έβαλα 570 γρ.)
1/2 κ. γ. αλάτι
1 κ. σ. χυμό λεμονιού
1/3 κούπας ελαιόλαδο
1 κούπα συν 2 κ. σ. νερό
έξτρα αλεύρι για το άνοιγμα των φύλλων
για τη γέμιση*
100 γρ. βούτυρο (πρόβειο, τσίπα ή στάκα)*Ομολογώ ότι έβαλα αγελαδινό :-)*
100 γρ. χοντροτριμμένα και καβουρντισμένα αμύγδαλα με τη φλούδα*
1 κ. γ. κανέλλα
για το σιρόπι
1,5 κούπα νερό
2 κούπες ζάχαρη
1 ξύλο κανέλλας
ένα κομμάτι φλούδα λεμονιού
χυμό μισού λεμονιού

Εκτέλεση
Σε μπωλ βάζουμε το αλεύρι και αλάτι και ανακατεύουμε.
Κάνουμε λακκούβα και ρίχνουμε μία κούπα νερό (σε θερμοκρασία δωματίου), το λάδι και το λεμόνι.
Ανακατεύουμε και ζυμώνουμε. Αν έχει μείνει αλεύρι που δεν το έχει πάρει προσθέτουμε μια-δυο κουταλιές νερό ακόμα.
Αλευρώνουμε πάνω κάτω το ζυμάρι και το αφήνουμε να σταθεί για μισή ώρα.
Στο μεταξύ, φτιάχνουμε το σιρόπι για να κρυώσει.

Σε κατσαρόλα βάζουμε τα υλικά του σιροπιού και τα βράζουμε για 3-4 λεπτά.
Αποσύρουμε από τη φωτιά και αφήνουμε να κρυώσει.

Τρίβουμε τα αμύγδαλα και τα ανακατεύουμε με 1 κ. γ. κανέλλα.
Βουτυρώνουμε ένα στρογγυλό ταψί μετρίου μεγέθους.

Λιώνουμε το βούτυρο σε πολύ χαμηλή φωτιά. Αν είναι τσίπα δεν χρειάζεται λιώσιμο. Πιθανότατα να απλώνεται έτσι. Αν θέλει λιώσιμο, απλώς αφήστε το να λιώσει. Όχι να κάψει ή να βράσει.


Μετά από μισή ώρα, αλευρώνουμε ελαφρά την επιφάνεια που θα ανοίξουμε το φύλλο.
Χωρίζουμε τη ζύμη σε έξι κομμάτια. Αυτό, μπορείτε να το κάνετε και από πριν, αφού τη φτιάξετε.
Ανοίγουμε ένα-ένα φύλλο με βέργα, αλευρώνοντας πάνω-κάτω όποτε χρειάζεται. Το φυλλαράκι ανοίγει πολύ εύκολα και όμορφα με αυτή τη συνταγή.
Αφού το ανοίξουμε σε λεπτό φύλλο, απλώνουμε σε όλη την επιφάνεια με πινέλο βούτυρο.
Πασπαλίζουμε με αμύγδαλα (1,5 κ. σ. αμύγδαλο και για κάθε φύλλο).
Τυλίγουμε το φύλλο σε ρολό.
Όταν το τυλίξουμε, πιάνουμε τις δύο άκρες και τις στρίβουμε προς αντίθετη κατεύθυνση, έτσι ώστε το ρολάκι μας να γίνει στριφτό. Στη συνέχεια, το τυλίγουμε σε σαλιγκάρι και το βάζουμε στο κέντρο του ταψιού.
Συνεχίζουμε έτσι με κάθε φύλλο. Αφού τα στρίψουμε, συνεχίζουμε το τύλιγμα γύρω από το σαλιγκάρι που δημιουργήσαμε στο ταψί. Δεν βάζουμε τα ρολάκια πολύ κολλητά το ένα με το άλλο, για να μπορούν να ψηθούν καλά μέσα.
Στο τέλος, αν έχει μείνει βούτυρο, βουτυρώνουμε από πάνω τα φύλλα. Εγώ, βουτύρωνα και τα πλαϊνά καθώς τα έβαζα, στα σημεία που θα ακουμπούσαν με τα επόμενα.

Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180 βαθμούς ή 170 με αέρα.
Ψήνουμε για 45-50 λεπτά ή μέχρι να πάρουν χρώμα, πάνω-κάτω.

Βγάζουμε απ΄ τον φούρνο και περιχύνουμε με το κρύο σιρόπι.
Πάνω από το ταψί, τοποθετούμε 2 ξύλινες κουτάλες ή κάτι ανάλογο και σκεπάζουμε το ταψί με διπλωμένο τραπεζομάντηλο. Αφήνουμε το γλυκό να πιει το σιρόπι.


Στην τσιπόπιτα, προσθέτουν αν θέλουν και κρέμα ή ανάλατη μυζήθρα. Εδώ να σας πω, ότι άφησα να πιει το σιρόπι, ήπιε κάμποσο και μετά τέρμα. Τρύπησα σε κάποιες μεριές το φύλλο, αλλά τελικά, το σιροπάκι το ήπιε όταν την έκοψα σε κομμάτια.

Γλύφουμε ΚΑΙ τα δαχτυλάκια λέει η Αργυρή καθώς κόβουμε το κομματάκι για να το φάμε και πραγματικά είναι για να γλύφεις τα δάχτυλά σου!

Tips:
Εδώ να πω μερικές παρατηρήσεις.
Αν έχετε τσίπα, δεν χρειάζεται λιώσιμο απαραίτητα για να απλωθεί.
Στη νηστίσιμη υπενθυμίζω εκδοχή, έχει αμύγδαλα και ελαιόλαδο.
Αν βάλετε μόνο τσίπα, την ανακατεύετε με λίγη κανέλλα και λίγη ζάχαρη. Επίσης, αν θέλετε πασπαλίζετε στο τέλος από πάνω με λίγα αμύγδαλα.
Στην εκδοχή με την τσίπα, μπορείτε να προσθέσετε κρέμα ή μυζήθρα ανάλατη. Στη συνταγή της Αργυρής, αν έχει μόνο τσίπα, μπορεί να πάρει 2 φλυτζάνια τσίπα.

Τέλος να σας πω ότι η τσιπόπιτα, έστω και χωρίς τσίπα η ξετσίπωτη, ήταν πεντανόστιμη!!!

Καλή εβδομάδα!

14 comments:

  1. Έχω μια αδυναμία στα σιροπιαστά, τι να σου λέω τώρα...που τρέχουν τα σάλια....φιλιά

    ReplyDelete
  2. Με τσίπα ή χωρίς, φαίνεται εξαιρετική! Πολύ ωραίο γλυκό και πρωτότυπο!

    ReplyDelete
  3. Πρώτη φορά τήν ακούω Κική μου!!Φαίνεται λαχταριστή καί η ζύμη πολύ ενδιαφέρουσα!
    Θά τήν δοκιμάσω!!Καλή εβδομάδα!!Φιλάκια!!

    ReplyDelete
  4. Α! Πραγματικά ένα πολύ παραδοσιακό γλυκό, Κική μου.
    Αξίζει να "μελετηθεί" ιδιαίτερα....

    ReplyDelete
  5. Δεν ήξερα την υπαρξή της!
    Σ ευχαριστω πολύ!
    Καλή μας νύχτα :)

    ReplyDelete
  6. Όμορφο γλυκό μας κέρασες Κικη. Καλό μήνα να έχεις με υγεία.

    ReplyDelete
  7. Πολύ λαχταριστή πίτα!
    Και μου αρέσει που επιδέχεται τόσες παραλλαγές!
    Φιλιά

    ReplyDelete
  8. Έπεσα τυχαία πάνω στο υπέροχο αυτό γλυκό, στον Συνταγούλη ανεβάζοντας
    μια ανάρτηση. Μπράβο στην Αργυρή που σου έδωσε τη συνταγή και σε εσένα
    που την έφτιαξες τόσο προσεγμένη. Κάποια στιγμή θα σου την κλέψω οπωσδήποτε!

    ReplyDelete
  9. Πολύ ωραία πίτα, Κικίτσα!!! Το ζυμάρι δείχνει πράγματι απίθανο!!! Γεια στα χέρια σου, ΧΟΧΟ

    ReplyDelete
  10. Κική, με τον ίδιο τρόπο μαζεύουν και στο δικό μου νησί οι βοσκοί την τσίπα, από την οποία φτιάχνουν την υπέροχη Καρπάθικη σιτάκα!! Κατά την παρασκευή της, ψήνεται περισσότερο από ότι η Κρητική στάκα. Πραγματικό έδεσμα!!! Πάντα κρατώ στον καταψύκτη μου μία ποσότητα, για τα δικά μας παραδοσιακά γλυκά.
    Ωραιότατο σιροπιαστό γλυκό η τσιπόπιτα και στην κλάσσική και στην νηστίσιμη εκδοχή του!
    Καλό μήνα.

    ReplyDelete
  11. Υπέροχο φύλλο και τέλεια η πίτα Κική μου!!! Γεια στα χέρια σου και μπράβο στην Αργυρή!!!
    Καλή σου μέρα και καλό μήνα!
    Φιλιά! :)

    ReplyDelete
  12. Καλησπέρα. Στη νηστίσιμη εκδοχή της εξακολουθεί να ονομάζεται τσιπόπιτα; Μήπως θα πρέπει να μετονομάζεται σε λαδόπιτα; Ρητορικές απορίες του αιρετικού...

    ReplyDelete
    Replies
    1. Όταν έχει αμύγδαλα είναι συνήθως νηστίσιμη. Οπότε τσιπόπιτα με αμύγδαλα. Στην αρτήσιμη εκδοχή είναι σκέτη τσιπόπιτα γιατί έχει μόνο τσίπα. Εγώ έβαλα αμύγδαλα επειδή δεν είχα τσίπα αλλά βούτυρο κανονικό και για να είναι πιο νόστιμη.

      Delete
  13. Γεια σου κικη!!!
    καλα το πως ενθουσιαζομαι με υλικα,φαγητα κτλ που δεν εχωξανα ακουσει,δεν φανταζεσαι.Τσιποπιτα....πρωτη φορα το ακουω πρωτη φορα το βλεπω!!!!Υπεροχη πιτα και ενδιαφερουσες ολεςοι πληροφοριες που μας εδωσες!!!!!
    Thank you kiki, kisses!!!!

    ReplyDelete