Monday, May 25, 2015

Γαύρος μαρινάτος

Τον μαρινάτο γαύρο τον έμαθα εδώ και πολλά χρόνια στην ταβέρνα του Σπύρου στα Ξύγκια. Είναι από τους νοστιμότερους που έχω φάει ποτέ. Αλλά ακόμα πιο νόστιμο, φτιάχνει ο άντρας της φίλης μου της Τζένης στο Βόλο. Μου είχε φέρει μια φορά σε ένα της ταξίδι και ήταν ό,τι πιο νόστιμο σε γαύρο έχω φάει ποτέ.
Γενικά είναι επιτυχία να μη σου γίνει ούτε πολύ λύσσα από το αλάτι, ούτε πολύ ξιδιασμένος, ούτε πολύ...αγίνωτος, γενικά ούτε πολύ... :-) Θέλει το μέτρο του και αν τον πετύχεις είναι τέλειος.

Για το πιο αγίνωτος που έγραψα παραπάνω, μια φορά με κέρασαν έναν και δεν είχε κλείσει 24ωρο. Κοντέψαμε να πούμε τα νέα μας με τον γαύρο όταν τον έφαγα :-p


Την απέχθειά μου για το καθάρισμα την έχω εκφράσει ουκ ολίγες φορές. Αλλά αποφάσισα να θυσιαστώ μπρος στη νοστιμιά του γαύρου. Στο κάτω-κάτω, έπρεπε να δοκιμάσω αν αξίζει η θυσία!
Την τύχη του πρωτάρη την ξέρετε; Ε την είχα. Έφτιαξα έναν τέλειο γαύρο μαρινάτο!

Καθώς τον έφτιαχνα, σκεφτόμουνα ότι είναι το απόλυτο ελληνικό σούσι. Και παρόλο που δεν έχω φάει ακόμα σούσι, νομίζω ότι θα ήμουν πιο δεκτική στο να δοκιμάσω κάτι "ωμό" σε ψάρι, παρά σε κάτι άλλο (αν και έχω φάει ταρτάρ στη Γερμανία και ήταν άπαιχτο).

Το μαρινάρισμα και το πάστωμα, δεν είναι κάτι ξένο ή φρέσκο στην ελληνική και ξένη κουζίνα. Το "ψήσιμο" σε αλάτι ήταν από πολύ παλιά ο τρόπος που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι πριν ανακαλυφτούν τα ψυγεία και οι καταψύκτες, για να διατηρούν για μεγάλο χρονικό διάστημα τα τρόφιμά τους.


Για να έρθω λοιπόν στη συνταγή, πριν λίγες μέρες, καθώς περνούσα από ένα κεντρικό και καλό ψαράδικο εδώ, το μάτι μου έπεσε στην αθερίνα. Λατρεύω την αθερίνα. Μπήκα μέσα για να πάρω λίγη και μέχρι να τελειώσει ο ψαράς με τον προηγούμενο πελάτη, χάζευα τι έχει. Όλα τα καλά του Θεού. Και έπεσε το ματάκι μου στο γαύρο. Ε, είπα πως έχει έρθει η ώρα να δοκιμάσω να τον φτιάξω.
Στο ψυγείο του ο ψαράς είχε έτοιμο μαριναρισμένο, οπότε έριξα την ερώτηση: τον αλατίζετε πριν ή μετά το καθάρισμα. Όχι λέει. Πρώτα αλάτισμα 6-7 ώρες, και μετά φεύγουν όλα εύκολα.
Κράτησα την πληροφορία αφού ευχαρίστησα και έφυγα.

Έριξα μια ματιά στη συνταγή της Πέννυς και μερικών φίλων και όλοι καθάριζαν από πριν. Χμμμμ. Άλλοι καθάριζαν τα πάντα από πριν, άλλοι έβρεχαν το αλάτι με ξύδι, άλλοι μετά κλπ κλπ. Αποφάσισα να κάνω κάτι μεταξύ της συνταγής της Πέννυς, του ψαρά και του μυαλού μου :-p

Η διαδικασία με ελάχιστες λέξεις που ακολουθήθηκε ήταν η εξής: καθάρισμα κεφάλια και ό,τι έβγαινε μαζί από εντόσθια, τοποθέτηση σε αλάτι, ξέβγαλμα και καθάρισμα κόκκαλου και τυχόν υπολειmμάτων από εντόσθια, τοποθέτηση σε ξύδι, σούρωμα, τοποθέτηση σε λάδι.

Παρόλο που είχα βάλει αρκετό αλάτι, δεν έγινε λύσσα και πιστεύω ότι αυτό έγινε επειδή μετά, το καθάρισμα του κόκκαλου το έκανα κάτω από τρεχούμενο νερό. Το ξύδι μου επίσης ήταν λευκό, οπότε δεν έγινε υπερβολικά δυνατό και πέτυχα μια γεύση ήπια και πάρα πολύ νόστιμη!

Εδώ να πω το εξής: παρόλο που ο ψαράς μου είπε ότι δεν καθαρίζει τίποτα πριν το αλάτι, ψιλοσιχαινόμουνα να τα βάλω όλα έτσι, αλλά είχα και περιέργεια. Οπότε, καθάρισα απο τα κεφάλια τα ψάρια, αλλά όχι σχολαστικά τα εντόσθια. Τραβούσα (εννοείται με γάντια, έτσι; χαχα) και ό,τι έβγαινε, έβγαινε. Άφησα ακαθάριστα 4-5 ψαράκια για να δω τη διαφορά μετά. Η μόνη διαφορά, ήταν ότι τα ακαθάριστα είχαν πιο "κόκκινο" δέρμα στα ... επίμαχα σημεία. Το κόκκινο όμως εξαφανίζεται με το μαρινάρισμα. Όταν ξανακάνω, θα τα καθαρίσω πάλι από την αρχή γιατί μου αρέσουν οι καθαρές δουλειές, αλλά όπως το έκανα. Όχι απαραίτητα σχολαστικά και όχι το κόκκαλο από την αρχή. Βγαίνει εύκολα μετά.

Αφήνω τα λόγια και δίνω με λεπτομέρειες τη συνταγή. Ο μαριναρισμένος γαύρος δεν είναι κάτι που γίνεται σε πέντε λεπτά, ούτε γίνεται άκοπα. Θέλει το χρόνο του για καθάρισμα και 1-2 μέρες υπομονή για να τον απολαύσετε αλλά πραγματικά αξίζει!




Γαύρος μαρινάτος: το ελληνικό σούσι
Υλικά για ένα μικρό μπωλ
1/2 κιλό γαύρο
αλάτι χοντρό (θα ήταν 5-6 κουταλιές σούπας ίσως)
ξύδι τόσο ώστε να καλύψει τα φιλέτα
1 σκελίδα σκόρδο
λίγη κόκκινη πιπεριά ψιλοκομμένη
1 κλωνάρι φρέσκια ρίγανη ψιλοκομμένη
Τα τρία παραπάνω είναι προαιρετικά και ο καθένας βάζει ό,τι θέλει από μυρωδικά.


Εκτέλεση
Πλένουμε και καθαρίζουμε τους γαύρους από τα κεφάλια. Αν δεν διαβάσατε παραπάνω, λέω ότι καθάριζα τραβώντας το κεφάλι και μαζί ό,τι έβγαινε από τα εντόσθια (βγαίνουν τα περισσότερα). Μπορείτε αν θέλετε να σχίσετε κατά μήκος και να καθαρίσετε καλά τα εντόσθια σ' αυτή τη φάση.
Αφού τα καθαρίσουμε όλα, τα αραδιάζουμε σε τρυπητό, στο οποίο από κάτω θα πρέπει να υπάρχει άλλο μπωλ. Τοποθετούμε τα ψάρια και πασπαλίζουμε καλά με αλάτι. Βάζουμε στρώματα ψαριών και αλατιού μέχρι να τελειώσουν τα ψάρια.


Βάζουμε το μπωλ που μέσα έχει το τρυπητό στο ψυγείο και αφήνουμε τα ψάρια με το αλάτι για 6-7 ώρες. Τα ψάρια θα βγάλουν ζουμί από αυτή τη διαδικασία.

Μετά από 6-7 ώρες, ξεβγάζουμε τα ψάρια, τα καθαρίζουμε από τα κόκκαλα και τυχόν υπολείμματα από τα εντόσθια. Τα ξέβγαλα αρχικά όλα μαζί και στη συνέχεια, προκειμένου να βγάλω το κόκκαλο, τα κρατούσα ένα-ένα κάτω από τρεχούμενο νερό (σε πολύ μικρή ροή), ανασήκωνα με ένα μαχαίρι το κ;oκκαλο στην πάνω μεριά και το τραβούσα προς τα κάτω. Κάνοντας αυτή τη διαδικασία, το ψάρι ανοίγει στα δύο και έχουμε πια ανοιχτά τα φιλέτα.

 
Κάθε ένα που το καθαρίζουμε και το ανοίγουμε το αφήνουμε πάλι σε τρυπητό και μετά τα βάζουμε σε ένα μικρό μπωλ.
Αφού τελειώσει η διαδικασία, καλύπτουμε με ξύδι τα φιλέτα. Το ξύδι μας θα πρέπει να είναι καλό. Εγώ χρησιμοποίησα λευκό που είχα αρκετό, το οποίο δεν είναι υπερβολικά δυνατό. Εσείς επιλέξτε το ξύδι που σας αρέσει.


Αφήνουμε τα ψάρια στο ξύδι για ένα 12ωρο. Εδώ να σας πω 1) ότι μετά από δυόμιση ώρες τρωγόταν μια χαρά και 2) τα άφησα 24ωρο επειδή ήταν ελαφρύ το ξύδι. Είναι χαρακτηριστικό ότι το δέρμα αλλάζει χρώμα, ασπρίζει από το ξύδι, σημάδι ότι "ψήνεται" και είναι έτοιμο προς κατανάλωση.


 Ο γαύρος μας πριν μπει στο ελαιόλαδο


Αφού κάνουμε κι αυτό, πετάμε το ξύδι, δεν τους ξεβγάζουμε και καλύπτουμε τον γαύρο με ελαιόλαδο (ή μισό μισό με ηλιέλαιο για να μην παγώνει το λάδι στο ψυγείο). Από πάνω ή ενδιάμεσα, βάζουμε τα μυρωδικά που μας αρέσουν. Εγώ προτίμησα ψιλοκομμένη κόκκινη πιπεριά, σκόρδο σε φετούλες και φρέσκια ρίγανη. Μπορείτε να βάλετε θυμάρι, σκόρδο, πιπέρι κλπ.
Τρώμε πλέον άμεσα ή φυλάμε στο ψυγείο.


Εδώ να πω ότι φύλαξα για λίγες μέρες μερικούς γαύρους σε ξύδι αντί για λάδι και κρατήθηκαν μια χαρά για τις 4-5 μέρες που κρατήθηκα και δεν τους έφαγα :-p
Αν θελήσετε να τους συντηρήσετε μόνο σε ελαιόλαδο όπως εγώ, μην ανησυχείτε που θα παγώνει το λάδι στο ψυγείο. Όταν θα τους βγάζετε, θέλει μόνο λίγα λεπτά, ειδικά το καλοκαίρι, για να έρθει το ελαιόλαδο σε θερμοκρασία δωματίου.

Αλήθεια ξέρετε ότι η αντζούγια δεν είναι τίποτα άλλο παρά ο παστός γαύρος;

25 comments:

  1. Φανταστική και αναλυτιότατη ανάρτηση για μια τέλειααααααααααααααααααα καλοκαιρινή συνταγή!!! Την περίμενα πως και πως αυτή τη συνταγη και ενώ τελικά ήταν εξαιρετικά χορταστική με τις περιγραφές σου τελικά νιώθω το συναίσθημα του "φάτε μάτια ψάρια...." αφού είδα, λιμπήστικα αλλά δεν δοκίμασα!! χαχαχαχα
    Καλημέρα!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Μπράβο για την συνταγή!!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Σε περίμενα! χαχα! Ευχαριστώ πολύ! Φάτε μάτια δε λες τίποτα! χαχα! Σε πρώτη ευκαιρία φτιάξε! ;-)

      Delete
  2. Από τότε που τα είδα στο fb τα λιγουρεύομαι αυτά τα γαβράκια! Τέλεια!
    Πολύ χρήσιμη ανάρτηση Κικίτσα :)

    ReplyDelete
  3. Πολύ το αγαπάμε αυτό το μεζεδάκι είτε στο σπίτι είτε στις ταβέρνες. Από εδώ και πέρα μάλιστα ο γαυρος είναι στην καλύτερη εποχή του. Το θέμα με εμάς είναι ότι πότε δε φτάνει εδώ τόσο φρέσκος ώστε να χρειαστεί πρώτα αλάτισμα και μετα καθάρισμα, οπότε τα καθαρίζω μια και καλή κεφάλι-εντόσθια-κάκαλο.
    Εχω δοκιμάσει και τις δυο εκδοχές πρωτα στο αλάτι και μετα στι ξίδι αλλά και ταυτόχρονα αλάτι- ξίδι,βγαίνει το ίδιο .
    Τέλος ,από μυρωδικά ο αγαπημένος μας συνδυασμός είναι σκόρδο θυμάρι και καπνιστή πάπρικα. Το έχουμε δοκιμάσει ακόμα και με ψιλοκομμένο σελινο , καρότο και πιπεριά και ταίριαζε τέλεια!
    Καλή εβδομάδα!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Επίσης αν σας ενοχλεί που παγώνει το ελαιόλαδο μπορείτε να βάλετε ηλιέλαιο.
      Το΄χουμε σπουδάσει το θέμα, όπως καταλαβαίνετε! Χα,χα!

      Delete
    2. Την καπνιστή πάπρικα θα τη δοκιμάσω γιατί μου αρέσει πολύ! Ευχαριστούμε για τις συμβουλές!

      Delete
  4. Κι εγώ τον καθαρίζω απ την αρχή - λίγο δύσκολα οφείλω να πω!
    Φέτος θα το κάνω με τον δικό σου τρόπο!
    Φιλιά πολλά!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Να σου πω την αλήθεια, ενώ άφησα ακαθάριστο για να δω πώς καθαρίζεται μετά το αλάτι, ξέχασα να κάνω και το ανάποδο, να καθαρίσω σε μερικά δηλαδή και το κόκκαλο από πριν για να συγκρίνω αν βγαίνει δύσκολα. Θα το κάνω την επόμενη. Θυμάμαι που είχες κάνει κι εσύ και τον ζήλευα! Φιλάκια!

      Delete
  5. Κι εγώ από την αρχή τον καθαρίζω. Μου έχει δώσει επαγγελματίας τη συνταγή με την υπόσχεση να μην τη βάλω στο blog αλλά πάντως αυτό μπορώ να το πω...

    ReplyDelete
  6. Θα το δοκιμάσω Κική μου γιατί μας αρέσουν τα μεζεδάκια,θα σε ρωτήσω όμως πόσο καιρό διατηρείται μέσα στο λάδι?

    ReplyDelete
    Replies
    1. Δεν ξέρω να σου πω ακριβώς πόσο, αλλά πιστεύω αρκετά. Εγώ τον έχω ήδη μία εβδομάδα και είναι σαν χτεσινός.

      Delete
  7. Εχω να πω πως τον έχει κάνει τέλειο!!! Απο τις φωτογραφίες... αν αφήσεις κανενα γαβράκι φέρε την άλλη φορά...χιχι

    Μου αρέσει πολύ. Εννοείται πως το καθάρισμα δεν το μπορώ κι εγώ. Εχει την δουλίτσα του η αλήθεια είναι, αλλά αξίζει.
    Μπράβο Κική :)

    ReplyDelete
    Replies
    1. Αν σου πω ότι χτες το σκεφτόμουν; Να ετοιμάσω λίγο όταν θα είναι να ανεβώ; ;-)

      Delete
    2. τον έχουμε φάει και μετά από ένα μήνα και ήταν ακόμη καλύτερος. Φυλαγμένος στο ψυγείο μέσα σε ηλιέλαιο.
      Κούλα

      Delete
  8. 3 ώρες με πολύ αλάτι ημίχονδρο. μια σκελίδα σκορδο ψιλοκομμένο και σκεπασμένα με καλό ξύδι! φιλεταρουμε και τον τοποθετούμε σε λάδι με τα μυρωδικά που θέλουμε! σκόρδο, ρίγανη, κοκους πιπέρι, οτι γουσταρουμε! Μόλις τον έβαλα στο λάδι και απο περιέργεια έριξα μια ματιά να δω τι κάνουν οι άλλοι! Δοκιμάστε το και δεν θα μετανοιωσετε! Α! ΚΑΘΆΡΙΜΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΙΑ ΚΑΙ ΟΤΙ ΒΓΕΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ! ΤΟ ΦΙΛΕΤΑΡΙΣΜΑ ΠΙΕΖΟΥΜΕ ΤΟ ΛΑΙΜΟ ΝΑ ΠΙΑΣΟΥΜΕ ΚΟΚΑΛΟ ΚΑΙ ΚΑΤΕΒΑΖΟΥΜΕ ΤΟ ΧΕΡΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΥΡΑ, ΣΒΕΛΤΑ ΠΡΑΜΑΤΑ ΓΙΑΤΙ ΑΝ ΜΑΣ ΤΑΛΑΙΠΩΡΕΙ ΚΑΤΙ ΑΠΛΑ ΔΕΝ ΤΟ ΞΑΝΑΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ! ΚΑΛΗ ΟΡΕΞΗ...

    ReplyDelete
  9. γινετε και καταπληκτικό ΣΟΥΣΙ

    ReplyDelete
  10. καλημερα. επειδη δεν μου αρεσει το ξυδι, ξερει κανενας τι γινεται αν το αντικαταστησω με πολυ πολυ λεμονι;; Ευχαριστω

    ReplyDelete
    Replies
    1. Κάνε μια μικρή ποσότητα και συντηρισε το σε λεμόνι. Πιστεύω ότι θα γίνει το ίδιο καλό

      Delete
  11. Η αντζούγια για να ξέρετε δεν είναι ο γαύρος η αντζούγια είναι αντζούγια είναι ένα ψαράκι το οποίο το ψαρεύουνε μία φορά το χρόνο, νομίζω στο βόρειο Αιγαίο

    ReplyDelete
    Replies
    1. Ψαράς δεν είμαι για να μιλάω με σιγουριά, αλλά στις περισσότερες αναφορές που βρίσκω στο ίντερνετ πάντα, την ατζουγια την εξηγεί σαν γαυρο.

      Delete
  12. Πόσο καιρό διατηρείται ο μαρινάτος ο γαύρος στο ψυγείο; Μπορεί και χρόνο;

    ReplyDelete
    Replies
    1. Συνήθως δεν μένει για να προλάβω να δω για πόσο διατηρείται δυστυχώς. Γκουγκλαρε το μήπως το βρεις κάπου αλλού.

      Delete