Ομελέτα διαίτης

Μετά το Πάσχα, όλες (και όλους) μας πιάνει μία τρέλα για τα κιλά που μπήκαν το χειμώνα και για τα κορμιά που θα βγάλουμε σε λίγο στις παραλίες. Τις τελευταίες μέρες, κάμποσες από μας είπαμε να κάνουμε μια προσπάθεια να μαζευτούμε ολίγον και αντί να ράψουμε καινούρια ρούχα για το καλοκαίρι, είπαμε να ράψουμε το στόμα μας. Αλλιώς κυρίες μου, μας βλέπω να το ρίχνουμε στα ριχτά και στα φαρδιά για να κρύψουμε τα σωσίβια... Η Μαρία Τζιρίτα μάλιστα, ξεκίνησε ένα μπλογκ που μιλάει για δίαιτα κι εκεί λέμε τον πόνο μας.

Κατά καιρούς έχω κάνει κι εγώ δίαιτα, οπότε θα μπορούσα να δίνω συμβουλές με τις ώρες γύρω από δίαιτες. Πολλά παραπανίσια κιλά δεν έχω, αλλά αυτά που έχω μου τη δίνουν και επειδή δεν μπορώ να αντισταθώ στα γλυκά, στο παρελθόν, έχω καταφύγει σε διαιτολόγο, προκειμένου να με βάλει στον ίδιο δρόμο. Μυαλό όμως δεν βάζω και πάλι γυρίζω στις παλιές μου συνήθειες όταν χάσω τα κιλά.

Το θέμα σηκώνει πολλή συζήτηση αλλά τώρα δεν είναι ώρα γι΄ αυτό.

Θέλω να σας δώσω κι εγώ μια ιδέα για ομελέτα που μπορούμε να φάμε σε δίαιτα. Τις ομελέτες ποτέ δεν τις χώνευα μικρή. Αυτός ο συνδυασμός τηγανισμένου λαδιού-αυγού-τυριού ή ό,τι άλλο βάζουν μέσα, εμένα με αηδίαζε πάντα. Δεν τον άντεχα. Όταν έκανα δίαιτα, έφτιαχνα αυτή την ομελέτα που θα δείτε. Μιλάμε ότι έγινε το αγαπημένο μου φαγητό ακόμα και μετά τη δίαιτα. Μου άρεσε γιατί είχε ελάχιστο λάδι και πολλά λαχανικά. Είμαι σίγουρη ότι θα σας αρέσει κι εσάς.

Ομελέτα διαίτης
Υλικά
2 αυγά
2 κ. γ. ελαιόλαδο
πιπεριιές χρωματιστές ή πράσινη
1 μικρή κονσέρβα μανιτάρια
extra goodies:
φρεσκοτριμμένο πιπέρι
λεμόνι

Εκτέλεση
Κόβουμε τις πιπεριές ζουλιέν (στενόμακρα κομμάτια).
Ξεπλένουμε και σουρώνουμε μια μικρή κονσέρβα μανιτάρια
Βάζουμε σε αντικολλητικό τηγάνι 2 κ. γ. λάδι, αφήνουμε να ζεσταθεί και προσθέτουμε τα λαχανικά. Σωτάρουμε όσο θέλουμε (εγώ τα θέλω σκληρά και τα σωτάρω πολύ λίγο).
Στο μεταξύ, σε ένα πιάτο χτυπάμε τα 2 αυγά.
Ρίχνουμε πάνω από τα λαχανικά τα αυγά και «ψήνουμε» για λίγο και από τις 2 πλευρές.
Σερβίρουμε ζεστή και αν θέλουμε βάζουμε από πάνω χυμό λεμονιού και τρίβουμε πιπέρι.

Για να είναι ένα πλήρες γεύμα, τη συνοδεύουμε με ένα μέτριο κομμάτι ανθότυρο ή κάποιο τυρί με χαμηλά λιπαρά και μια πλούσια πράσινη σαλάτα. Έτσι, παίρνουμε πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, ασβέστιο και όλα όσα χρειαζόμαστε για να χορτάσουμε.

Tip:
Όσο πιο πολλά λαχανικά προσθέσουμε, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να μείνει ενιαία η ομελέτα μας καθώς τη γυρίζουμε, επειδή δεν έχει τυρί μέσα για να συγκρατεί τα υλικά. Εμένα προσωπικά δεν με πειράζει να χαλάσει η ομελέτα καθώς τη γυρίζω, απλά σας ενημερώνω για να ξέρετε πόσα λαχανικά θα βάλετε.

Η ομελέτα στη φωτό δεν έχει καθόλου λαχανικά, παρά μόνο λίγο γάλα και λίγο τυρί.

Καλό κουράγιο εύχομαι σε όσους ξεκίνησαν δίαιτα και σας υπενθυμίζω ότι τα κιλά που έχουμε όλοι πάρει, δεν τα πήραμε μέσα σε μια βδομάδα, οπότε μην έχετε την απαίτηση να έχουν φύγει μέσα σε μία εβδομάδα. Αργά, σταθερά με υπομονή, επιμονή και ισορροπημένη διατροφή θα χαθούν. Μην απογοητεύεστε και μην περιμένετε θαύματα από την 1η μέρα. Καλή συνέχεια!

Σαλάτα με κους-κους

Είπαμε πως από Δευτέρα θα αρχίσουμε δίαιτα. Δεν το είπαμε; Τέρμα τα διπλομπούκια τώρα. Ό,τι φάγαμε, φάγαμε. Ας φτιάξουμε μια σαλάτα χωρίς πολλά λιπαρά (αν βγάλουμε τη φέτα) που θα μας χορτάσει και θα τη μοιραστούμε και με άλλους. Δεν είναι εντελώς αθώα σαλάτα, αλλά τουλάχιστον είναι ένα ελαφρύ γεύμα. Εννοείται ότι θα φάμε αυτή για κύριο γεύμα. Είπαμε: δίαιτα!

Σαλάτα με κους-κους
1 φλυτζάνι τσαγιού (όχι μεγάλο) κους-κους
1 φλυτζάνι τσαγιού νερό καυτό
χυμό ενός λεμονιού
2-3 κ. γ. ξερό δυόσμο
1/2 κ. γ. σκόρδο σε σκόνη
λίγο αλάτι
1 πιπεριά κόκκινη κομμένη σε κυβάκια
1/2 πιπεριά πορτοκαλί κομμένη σε κυβάκια
1/2 πιπεριά κίτρινη κομμένη σε κυβάκια
1 κ. σ. ελαιόλαδο
Προαιρετικά:
1 κομμάτι φέτα (50-100 γρ.)

Μέσα σε ένα μπωλ ρίχνουμε το κους-κους.
Από πάνω του ρίχνουμε το καυτό νερό, ανακατεύουμε να πάει παντού και αφήνουμε 15-20 λεπτά να φουσκώσει και να κρυώσει.
Ρίχνουμε και το χυμό μισού λεμονιού, ανακατεύουμε.
Όταν δούμε ότι φούσκωσε και κρύωσε, προσθέτουμε τις πιπεριές, το δυόσμο, το σκόρδο σε σκόνη, αλάτι και λάδι.
Τρίβουμε με τα χέρια μας τη φέτα και κρατάμε λίγο για στόλισμα.
Ανακατεύουμε και τη φέτα και διορθώνουμε τη γεύση με τον υπόλοιπο χυμό λεμονιού και αλάτι αν χρειάζεται.
Τέλος, ρίχνουμε λίγη τριμμένη φέτα από πάνω, πασπαλίζουμε με λίγο ακόμα ξερό δυόσμο και σερβίρουμε.
Αν δεν βάλουμε φέτα, το πιάτο μας γίνεται νηστίσιμο.

Καλή εβδομάδα!

Στον Άη Λύπιο

Στο πανηγύρι του Άη Λύπιου θα βρεθούμε σήμερα πολλοί ζακυνθινοί. Θα είμαι κι εγώ με το χορευτικό συγκρότημα Φιόρο του Λεβάντε για να θυμηθούμε πώς γιόρταζαν παλιά οι ζακυνθινοί το πανηγύρι εκεί. Είσαστε όλοι καλεσμένοι!

«Ο Αη-Λύπιος», έργο του blogger Μπάμπη Πυλαρινού

Update:
Κι εδώ το φωτορεπορτάζ από το πανηγύρι.

Τούρτα καραμέλα μπεζέ

Η συνταγή αυτή ανήκει στη φίλη μου την Α, η οποία ξέρει πόσο λατρεύω τους μπεζέδες και όταν τη φτιάχνει με καλεί για να φάω οπωσδήποτε. Δεν θα μπορούσα λοιπόν, παρά να έχω πάρει τη συνταγή. Ο καθένας μας φέρνει τις συνταγές που του αρέσουν στα μέτρα του. Έτσι κι εγώ, έκανα μια μικρή αλλαγή στη συνταγή αλλά και στη διακόσμηση. Σας γράφω τη συνταγή και τις αλλαγές που έκανα. Το μοντάρισμα της τούρτας, πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν κοντινότερα στο χρόνο σερβιρίσματος, επειδή τόσο η καραμέλα όσο και ο μπεζές, μαλακώνουν στο ψυγείο από την υγρασία.

Η συνταγή δεν είναι εύκολη για αρχάριους, αλλά εγώ προτείνω αν θέλουν να δοκιμάσουν. Όλοι έτσι μάθαμε. Με επιτυχίες, με αποτυχίες, με συνεχείς δοκιμές. Σχόλια και tips στο τέλος.

Τούρτα καραμέλα-μπεζέ
Για ένα μέτριο δίσκο τούρτας
30 μπεζέδες*
2 morfat ή ermol παγωμένα στο ψυγείο (όχι στην κατάψυξη)
1 ποτήρι ζάχαρη κρυσταλλική
1 ποτήρι αμύγδαλα ολόκληρα
1-2 κ. γλ. στιγμιαίο καφέ σκόνη διαλυμένο σε 1 κ. γλ. νερό
6-7 κ. σ. ζάχαρη άχνη
χαρτί ψησίματος που θα το έχουμε βουτυρώσει ελαφρώς, τοποθετημένο σε ταψί
λίγο φρέσκο γάλα (1/3-1/2 φλυτζάνι τσαγιού)
προαιρετικά:
1/2 ποτήρι ζάχαρη ακόμα για το στόλισμα

Για τους μπεζέδες:
Κατ’ αρχήν φτιάχνουμε ή αγοράζουμε μπεζέδες. Εγώ τους έφτιαξα, επειδή είχα κρατήσει ασπράδια από τα τσουρέκια που έκανα (ο κρόκος έμπαινε από πάνω και το ασπράδι έγινε μπεζές). Αν θέλετε να τους φτιάξετε, θα χρειαστείτε:
5-6 ασπράδια αυγών
45-50 γρ. ζάχαρη κρυσταλλική για κάθε ασπράδι αυγού
2 βανίλιες
Για να γίνουν οι μπεζέδες μας, ακολουθούμε τις οδηγίες που γράψαμε εδώ.

Καλό είναι να τους έχουμε φτιάξει από την προηγούμενη μέρα, όπως καλό είναι να έχουμε φτιάξει και την καραμέλα από την προηγουμένη μέρα.

Για την καραμέλα:
Σε μια κατσαρόλα με βαρύ πάτο, βάζουμε τη ζάχαρη με μερικές σταγόνες νερό. Η φίλη μου, βρέχει τα χέρια της και αφήνει να στάξουν μέσα στην κατσαρόλα. Το ίδιο έκανα κι εγώ, μόνο που τα έβρεξα 2 φορές για να έχουν αρκετές σταγόνες νερό.
Αφήνουμε σε δυνατή φωτιά μέχρι να δούμε ότι αρχίζει να ζεσταίνεται και να λιώνει η ζάχαρη. Σ’ αυτό το σημείο, χαμηλώνουμε το φωτιά (τουλάχιστον εγώ αυτό κάνω) για να μην μας καεί η ζάχαρη. Καλύτερα να αργήσει να καραμελώσει λίγο, παρά να καεί και να ξαναφτιάχνουμε από την αρχή. Σας υπενθυμίζω ότι η καμένη ζάχαρη είναι ένα υλικό που καίει ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ. Μην κάνετε ποτέ το αστείο ή το λάθος να δοκιμάσετε με την άκρη του κουταλιού. Δεν νομίζω να υπάρχει υλικό που να καίει περισσότερο από αυτό στη ζαχαροπλαστική... Προσοχή λοιπόν να μην την αγγίξετε.
Όταν πάρει χρώμα καραμελένιο η ζάχαρη και έχει λιώσει όλη, είναι έτοιμη. Οι ειδικοί λένε ότι δεν την ανακατεύουμε καθόλου και ότι την φτιάχνουμε με κλειστό καπάκι (για να έχει υδρατμούς). Εγώ, που δεν είμαι ειδικός, και την ανακατεύω και την φτιάχνω με ανοιχτό καπάκι για να βλέπω την τύφλα μου και να μην μου καεί. Χεχε!
Αφού γίνει η καραμέλα, προσθέτουμε μέσα τα αμύγδαλα.
Ανακατεύουμε να πάνε παντού.
Χύνουμε όλο το υλικό πάνω στο βουτυρωμένο χαρτί ψησίματος που έχουμε στρώσει σε ταψί.
Απλώνουμε όσο καλύτερα μπορούμε τα αμύγδαλα και την καραμέλα, έτσι ώστε να έχουμε ένα στρώμα αμυγδάλου και ουχί βουνού από αμύγδαλα.
Αφήνουμε να κρυώσουν.
Όταν κρυώσουν (θέλει αρκετή ώρα), σπάμε την καραμέλα σε κομμάτια και τη θρυμματίζουμε σε γουδί. Καλύτερα να το κάνουμε σε γουδί, παρά σε μπλέντερ γιατί το μπλέντερ την κονιορτοποιεί πολύ.
Αφήνουμε στην άκρη και προχωράμε στην κρέμα που πιθανότατα θα γίνει την επόμενη μέρα.

Για την κρέμα:
Χτυπάμε τα 2 morfat στο μίξερ μέχρι να διπλασιάσουν τον όγκο τους.
Προσθέτουμε την άχνη ζάχαρη και 1/3 φλυτζανιού φρέσκο γάλα και συνεχίζουμε το χτύπημα.
Δοκιμάζουμε αν τυχόν μας φαίνεται εντελώς άγλυκο ή χωρίς γάλα. Η κρέμα πρέπει να παραμείνει σφιχτή, γι’ αυτό προσέξτε την προσθήκη γάλακτος. Η κρέμα πρέπει επίσης να μην είναι πολύ γλυκιά γιατί θα γλυκάνει πολύ με τους μπεζέδες.
Χωρίζουμε την κρέμα στα δύο.
Στο ένα μέρος προσθέτουμε τον στιγμιαίο καφέ, που τον έχουμε διαλύσει σε 1 κ. γλ. νερό, για να μην μείνουν κόκκοι μέσα στην κρέμα.
Βάζουμε την κρέμα στο ψυγείο.

Το μοντάρισμα (επιτέλους)
Πάνω σε μια πιατέλα για τούρτες, τοποθετούμε ένα τσέρκι χωρίς πάτο. Η φίλη μου πάντα την έκανε χωρίς τσέρκι, αλλά με το τσέρκι βγήκε πιο καλοσχηματισμένη. Αν δεν έχετε λοιπόν τσέρκι, προχωρήστε χωρίς.
Κόβουμε τους μπεζέδες στα δύο με προσοχή για να μην διαλύονται.
Βάζουμε το κάτω μέρος του μπεζέ στη βάση της τουρτιέρας και το πάνω το κρατάμε για τη διακόσμηση της τούρτας.
Αφού γεμίσουμε τον πάτο της τουρτιέρας όσο καλύτερα μπορούμε με μπεζέδες, βάζουμε από πάνω το μίγμα της κρέμας με τον καφέ.
Ρίχνουμε λίγο από το μίγμα της καραμέλας-αμυγδάλου.
Βάζουμε και δεύτερη στρώση μπεζέδων. Αν δεν σας φτάνουν οι πάτοι των μπεζέδων, χρησιμοποιείστε μερικούς από το πάνω μέρος που έχετε κρατήσει για διακόσμηση ή τα σπασμένα κομμάτια που σίγουρα έχετε από το κόψιμό τους.
Βάζουμε το μίγμα της λευκής κρέμας από πάνω.
Τοποθετούμε το πάνω μέρος των μπεζέδων που έχουν μείνει από πάνω.
Ρίχνουμε πάλι καραμέλα-αμύγδαλα στα κενά που αφήνουν οι μπεζέδες.
Αν θέλουμε, κρατάμε λίγο από το μίγμα της καραμέλας, για να διακοσμήσουμε τα πλαϊνά.
Βάζουμε στο ψυγείο για να παγώσει και να σταθεί.
Όταν θέλουμε να την κόψουμε, περνάμε ένα μαχαίρι μεταξύ τούρτας και τσερκιού για να αποκολληθεί η τούρτα από τα τοιχώματα. Ανοίγουμε προσεχτικά το τσέρκι και το βγάζουμε.
Διακοσμούμε στο πλάι με την υπόλοιπη καραμέλα αμύγδαλα και την ξαναβάζουμε στο ψυγείο ή σερβίρουμε αμέσως.

Αν θέλουμε να διακοσμήσουμε την τούρτα με έξτρα καραμέλα όπως έκανα εγώ, κάνουμε το εξής:
Αφού φτιάξουμε την καραμέλα με τα αμύγδαλα, ξαναφτιάχνουμε καραμέλα με μισό ποτήρι ζάχαρη και λίγες σταγόνες νερό, όπως περιέγραψα παραπάνω.
Όταν γίνει η καραμέλα, αφήνουμε λίγο να κρυώσει.
Όσο κρυώνει, βουτυρώνουμε χαρτί ψησίματος και το τοποθετούμε πάνω σε ταψί.
Ελέγχουμε με το κουτάλι αν έχει κρυώσει η καραμέλα. Αν έχει κρυώσει, θα πέφτει σαν μέλι αργά και συνεχόμενα.
Ρίχνουμε στο ταψί από ψηλά με το κουτάλι και σχηματίζουμε καγκελάκια, περνώντας το κουτάλι κάθετα και οριζόντια ώστε να ενωθούν οι γραμμές από καραμέλα. Αν δείτε ότι δεν πέφτει όμορφα αλλά πέφτουν μεγάλες κουταλιές, περιμένετε να κρυώσει λίγο. Αν σας κρυώσει και δεν χύνεται σωστά πάλι, βάλε τη στο μάτι να ζεσταθεί και να λιώσει λίγο.
Αφήστε κι αυτή την καραμέλα να κρυώσει.
Την επόμενη μέρα, σπάστε τα καγκελάκια σε ανόμοια κομμάτια και διακοσμήστε την τούρτα κατά βούληση.

Tips και σχόλια
Η φίλη μου στην τούρτα αυτή, έβαζε τη μισή ποσότητα καραμέλας-αμύγδαλου, δηλαδή, μισό ποτήρι ζάχαρη και μισό ποτήρι αμύγδαλα. Εγώ ήθελα να την κάνω turbo, οπότε διπλασίασα τη δόση.
Επίσης, η φίλη μου, στη μεσαία βάση μπεζέ, δεν έβαζε πάτους μπεζέ αλλά κομμάτια μπεζέ. Ο μπεζές όμως από την υγρασία χανόταν, έτσι, προτίμησα να βάλω ολόκληρους πάτους μπεζέ.
Γενικά, η τούρτα είναι ένας σκέτος αφρός που λιώνει στο στόμα και δύσκολα σερβίρεται σε ατόφιο κομμάτι. Η γεύση της όμως αποζημιώνει αυτόν που την γεύεται.
Καλό είναι, επειδή τόσο η καραμέλα, όσο και ο μπεζές μαλακώνουν και λιώνουν στο ψυγείο από την υγρασία, να μονταριστεί όσο γίνεται πιο κοντά στην ώρα σερβιρίσματος. Ακόμα καλύτερα είναι, το πάνω μέρος με τους μπεζέδες και το στόλισμα, να μπει τελευταία στιγμή.

Είναι μια τούρτα όπως βλέπετε χρονοβόρα και παρόλο που δείχνει δύσκολη δεν είναι τόσο. Αν φτιάξουμε από την προηγούμενη τους μπεζέδες και την καραμέλα, το μόνο που έχουμε να κάνουμε την επόμενη μέρα είναι να φτιάξουμε την κρέμα και να τη μοντάρουμε. Η δυσκολία της και ο χρόνος παρασκευής μειώνεται, αν αγοράσουμε έτοιμους τους μπεζέδες.
Για όποια απορία έχετε, εδώ είμαστε. Αν απορεί κάποιος, πόση ώρα την άφησα πριν βγάλω το τσέρκι, μερικές ώρες αρκούν. Εγώ την μοντάρισα, την έβαλα στο ψυγείο από το βράδυ και την σερβίρισα το επόμενο μεσημέρι. Δεν είναι όμως απαραίτητο. Όταν τη μοντάρουμε με την κρέμα, 2-3 ώρες για να σταθεί είναι αρκετές. Την επόμενη φορά που θα την φτιάξω, θα κάνω αυτό που πρότεινα και σε σας: θα βάλω τελευταία στιγμή τους μπεζέδες και την καραμέλα από πάνω, αλλιώς μαλακώνουν.
Πιστεύω ότι γίνεται εξίσου καταπληκτική αν μπει παγωτό αντί για κρέμα. Αυτό θα το κάνω το καλοκαίρι.

Κάτι ακόμα για να προλάβω κάποιον που ίσως ρωτήσει γιατί έβαλα μόρφατ και όχι κρέμα γάλακτος ή σαντιγύ σε σκόνη.
Η σαντιγύ σε σκόνη αποκλείεται επειδή έχει μέσα ζάχαρη κι εμείς θέλουμε να έχουμε την ποσότητα της ζάχαρης ελεγχόμενη. Επίσης, το μόρφατ είναι πολύ σφιχτό και κάνει για την περίπτωσή μας. Κρέμα γάλακτος δεν χρησιμοποίησα γιατί δεν τη ζητούσε η συνταγή, δεν την παρασυμπαθώ και δεν ήθελα να αλλάξω τη συνταγή. Πιστεύω ότι μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε όμως αν έχετε αντίρρηση για τα μόρφατ.

Καλή επιτυχία σε όσους την κάνουν!

Ο μεζές του ζακυνθινού

Αν αναρωτιέστε τι μεζεδάκι θα έτρωγε ένας ζακυνθινός την ημέρα του Πάσχα, το ίδιο βράδυ ή την επόμενη μέρα, η φωτό θα σας λύσει την απορία. Ψωμί, αλλά όχι οποιοδήποτε ψωμί. Λαμπροκουλούρα με γλυκάνισο μέσα, η οποία γλυκίζει ελαφρώς. Δεξιά βλέπετε Λαμπροκουλούρα από το χωριό Λαγωπόδο και αριστερά από το χωριό Κερί.

Ζακυνθινά τυριά: Γραβιέρα και λαδοτύρι νιό, δηλαδή φρεσκοφτιαγμένο. Το ντόπιο λαδοτύρι, όταν είναι νιο, (φρέσκο), μοιάζει με γραβιέρα ή πικάντικο κασέρι. Μετά, μπαίνει σε λάδι, με αποτέλεσμα όσο περνάει ο καιρός, να γίνεται πικάντικο. Εμένα μου αρέσει φρέσκο!

Χοιρομέρι. Νομίζω ότι το έθιμο να τρώνε χοιρομέρι την Ανάσταση (είδος παστού χοιρινού που έχει ψηθεί στον ήλιο και γίνεται από τα λιπαρά μέρη του χοίρου, το οποίο καρυκεύεται με πιπέρι δάφνη και σκόρδο), το έχουν μόνο τα επτάνησα. Δεν υπάρχει σπίτι ζακυνθινό, που να λείπει το χοιρομέρι από το αναστάσιμο τραπέζι του. Εδώ θα σταθώ και σ' αυτό τον περίεργο και καταπληκτικό σε γεύση συνδιασμό. Γλυκό (ψωμί) και αλμυρό (χοιρομέρι). Ίσως η συνήθεια και η αγάπη του ζακυνθινού να τρώει γλυκό και αλμυρό μαζί, να κρατάει από συνήθειες των Ενετών. Ας μην ξεχνάμε τον αγαπημένο μεζέ των Ιταλών, προσούτο με πεπόνι, συνήθεια που αγαπάνε και οι Ζακυνθινοί. Ξαναλέω ότι δεν είμαι σίγουρη γι' αυτό που λέω, αλλά το δέσιμο των 2 γεύσεων μου θυμίζει συνήθεια των Ιταλών.

Όλες αυτές οι νοστιμιές, συνοδεύονται με ένα καλό ποτήρι κρασί Αυγουστιάτη (κόκκινο γλυκό βαρύ κρασί).
Παρόλο που είμαι χρόνια εδώ, μόλις πέρυσι έφαγα Λαμπροκουλούρα, εκτός και έχω φάει και δεν το θυμάμαι. Αν καταφέρω να βρω καλή συνταγή, θα τη δοκιμάσω για να τη μοιραστώ μαζί σας.
Τώρα... φάτε ό,τι κουλουράκι έμεινε, ό,τι τσουρεκάκι έμεινε και όπως είπαμε, από Δευτέρα δίαιτα και τα κεφάλια μέσα! Τώρα ποια Δευτέρα θα είναι αυτή...δεν ξέρω. Η επόμενη Μεγάλη Δευτέρα, η Καθαρή Δευτέρα, τι να σας πω...Ιδέα δεν έχω!

Πασχαλιάτικο τραπέζι

Πάει κι αυτό. Ελπίζω να περάσατε ωραία, όπως περάσαμε κι εμείς. Ελάτε να σας κεράσω ό,τι έφτιαξα.

Η προετοιμασία

Τα καλούδια: Πουγκιά με λαχανικά, τυρί και κατσίκι, σαλάτα μαρούλι, κρεμμυδάκια, ρόκα, όπως απαιτεί η παράδοση τέτοια μέρα, τυριά και χοιρομέρι ντόπια, ψωμί ζυμωτό, κρασί ζακυνθινό που μας έφερε φίλος και βισάντο που έφτασε από τη Σαντορίνη και την Αλεξάνδρα, σαλάτα τούρτα με πατζάρι, καρότο, πατάτα, μαγιονέζα.

Και λεπτομέρειες: Το πουγκί με κατσίκι που μαγειρεύτηκε πολύ πιο light από αυτό που σας έδειξα. Θα σας γράψω λεπτομερώς τι έκανα.

Τυριά ντόπια και χοιρομέρι ζακυνθινό. Στο πάνω μέρος λαδοτύρι, στο κάτω γραβιέρα ζακυνθινή.

Καλιτσούνια που έφτασαν από τη Σητεία και τη Νατάσσα

Τούρτα καραμέλα-μπεζέ που άφησε τις καλύτερες εντυπωσεις

Κορμός που τον τίμησαν οι μικρότεροι

Στο τραπέζι υπήρχε και κατσίκι στο φούρνο με πατάτες που έφτιαξε η πεθερά. Το κατσικάκι ήταν εκτροφής της φίλης μου της Μαρίας, η οποία τα εκτρέφει σε φάρμα δική τους στο Κερί και ήταν πεντανόστιμο. Τα τιμήσαμε όλα, αλλά έχουμε να φάμε και σήμερα. Και του χρόνου να είμαστε καλά.

Χριστός Ανέστη!

Γλυκό σε ποτήρι

Μεγάλο Σάββατο σήμερα. Η πρώτη Ανάσταση έγινε ήδη. Περάσαμε μια πολύ όμορφη νύχτα. Η διάθεση, οι εικόνες, τα συναισθήματα αλλάζουν. Με διάθεση να αστειευτώ, σας κερνάω ελαφρύ κέρασμα για το Πάσχα. Περάστε...

Έρχεται η μέρα του Πάσχα και όλοι θα γιορτάσουμε και την Ανάσταση και το Πάσχα με το γνωστό πατροπαράδοτο αγαπημένο τρόπο των ελλήνων: ντερλικώνοντας. Ε...μη μου πείτε ότι δεν κάνει έτσι ο Έλληνας; Αν δεν φάει του σκασμού στις γιορτές, ησυχία δεν έχει.

Το βράδυ της Ανάστασης, θα φάμε μαγειρίτσα, γαρδούμπες, αυγά, τυριά, σαλάτες,(ε, να φάμε και κάτι υγειινό) χοιρομέρια, 5 κιλά ψωμί (συνοδεία της μαγειρίτσας), δηλαδή, θα φάμε ελαφρά μια και είναι βράδυ. Μετά, θα πιάσουμε την πολυθρόνα και θα αρχίσουμε τις επικλίσεις: Ω Χριστέ μουυυυ...εσύ που αναστήθηκες απόψε, κάνε να ξημερώσω κι εγώ αύριο και να βγάλω τη νύχτα με τόσα που έφαγα.

Το πρωί, σηκωνόμαστε με μια κοιλιά ίσαμε το απέναντι κτίριο και χτυπάμε έναν ελληνικό με 5 κουλούρια μέσα, για να στρώσει το στομάχι.

Το μεσημέρι έχουμε ξεχάσει τη νύχτα που περάσαμε, διότι ως γνωστόν, ο έλλην έχει κακή μνήμη και ξεχνάει εύκολα. Αρχίζουμε λοιπόν να τσιμπολογάμε το αρνάκι που γυρίζει στη σούβλα. Επειδή απλώς τσιμπολογάμε, δεν πιάνεται. Μετά λέμε "εγώ απλώς τσίμπησα". Στο μεταξύ, έχουμε τσιμπήσει 2 κιλά αρνί, 1,5 κιλό κοκορέτσι, 3 γαρδούμπες, 6,5 σπληνάντερα, 8 αυγά (ε αφού τα τσουγκρίσαμε, χαμένα να πάνε;), 1 κιλό κρασί και δεν ξέρω τι άλλο.

Ξαναπιάνουμε την πολυθρόνα. Καλού κακού, αν κάνετε τραπέζι, έχετε στην άκρη μερικά ανάκλιντρα, 2-3 σεζλόνγκ, 4-5 ξαπλώστρες, κάτι βρε παιδί μου τέλος πάντων, γιατί θα χρειαστούν μετά το ελαφρύ γεύμα. Οι καλεσμένοι σας θα σας ευγνωμονούν.

Μετά το γεύμα, αρχίζουμε να επικαλούμαστε πάλι τα Θεία: Ω Θεέ μου.. ωχ Παναγία μου... τι έφαγα πάλι ο θαλασσοπόρος....

Μετά αρχίζουν οι σόδες, τα light αναψυκτικά (ε όχι να πάρουμε και 200 θερμίδες επιπλέον) και τα σιμέκο. Αφού αντί για επιδόρπιο, οι οικοδέσποινες προσφέρουν σιμέκο!

Γελάτε; Δεν είναι για γέλια φίλοι μου...Κάθε χρόνο ορκίζομαι πως δεν θα ξαναφάω Μεγάλη Πέμπτη αγκινάρες παραγεμιστές με ρύζι και ταραμοσαλάτα (μιλάμε συνδιασμός που σκοτώνει) και κάθε χρόνο ξαναπέφτω στο ίδιο αμάρτημα. Τι τα θες; Ο έλλην είναι κοιλιόδουλος.

Αχ...Τέσπα...

Παρόλα αυτά, παρόλες τις επικλίσεις και τις γονηκλισίες, ο έλλην θέλει και επιδόρπιο μετά το πασχαλινό τραπέζι. Κάτι να δροσίσει το στόμα του βρε αδερφέ! Κάτι να ξεπλύνει την αρνίλα! Και να τα τσιζκέικ και να τα παγωτά και να το ένα και να το άλλο.

Εδώ λοιπόν έρχομαι εγώ να σας προτείνω, ένα ελαφρύ γλυκάκι για το πασχαλινό τραπέζι. Έτσι για να δροσίσουμε το στόμα μας μετά την αρνίλα.

Γλυκό σε ποτήρι
Τι θα χρειαστούμε:
12-15 μπισκότα μεγάλα ολικής άλεσης (άλλη φορά το έχω κάνει με μπισκότα κανέλλας)
2 στραγγιστά γιαούρτια μικρό μέγεθος κεσεδάκι (light, θα με υποχρεώσετε)
1 κουτί ζαχαρούχο γάλα (κρίμα που δεν υπάρχει light)
χυμό ενός λεμονιού
λίγο λικέρ που σας αρέσει
φρούτα φρέσκα που σας αρέσουν ή γλυκό του κουταλιού ή ό,τι βάλει ο νους σας για στόλισμα.


Τι κάνουμε:
Λιώνουμε τα μπισκότα στο μπλέντερ ή στο γουδί
Μοιράζουμε τα λιωμένα μπισκότα σε 6 ποτήρια σαμπάνιας (ή μπωλάκια παγωτού)
Βρέχουμε τα μπισκότα με λίγο λικέρ. Δεν τα πατικώνουμε όπως κάνουμε με το τσιζκέικ, τα αφήνουμε ανάλαφρα βρεγμένα.
Χτυπάμε τα γιαούρτια μαζί με το ζαχαρούχο (όχι όλο) στο μούλτι. Έβαλα το μισό ζαχαρούχο, δοκίμασα και συνέχισα μέχρι να μου αρέσει η γεύση του. Δεν ήθελα να είναι ούτε απόλυτα γιαουρτένιο, ούτε απόλυτα γλυκό. Τελικά κράτησα το 1/4 του ζαχαρούχου.
Προσθέτουμε και το χυμό ενός μικρού λεμονιού και ξαναχτυπάμε για τελευταία φορά.

Από πάνω διακόσμησα ως εξής:

Σε 2 ποτήρια έβρεξα τα μπισκότα με λικέρ κεράσι και έβαλα γλυκό κουταλιού κεράσι(στην αρχή έβαλα φρέσκο φρούτο κεράσι αλλά μετά άλλαξα γνώμη)
Σε 2 άλλα, έβρεξα με λικέρ φράουλα και στόλισα με γλυκό κουταλιού φράουλα.
Στα 2 τελευταία έβρεξα με λικέρ ούζου και στόλισα με σκόνη κανέλα.
Μπήκαν στο ψυγείο να κρυώσουν αλλά είναι από τα γλυκά που νομίζω ότι αν έχουμε από πριν τα υλικά στο ψυγείο, μπορούν να φαγωθούν αμέσως. Μπορούμε επίσης να στολίσουμε με φρέσκιες φράουλες (έτσι το είχα κάνει πέρυσι), με ξύσμα λεμονιού και λικέρ λεμόνι, με τρίμα σοκολάτας, με κεράσι και λικέρ κεράσι (όπως στη φωτό) και άλλα πολλά.

Φτιάξτε τόσα, όσοι είναι οι καλεσμένοι σας για να μην σας μείνουν κα συνεχίζετε τις επικλίσεις για 1-2 μέρες.

Για ακόμα πιο light version, κάντε το εξής: Ξεχάστε το ζαχαρούχο γάλα και ανακατέψτε τα γιαούρτια με 2-3 κουταλάκια άχνη ζάχαρη, ή ακόμα καλύτερα (είπαμε, θέλουμε light) ανακατέψτε τα με 1-2 κουταλάκια υποκατάστατο ζάχαρης υγρό (ναι, υπάρχει και τέτοιο). Στην περίπτωση αυτή, θα χρειαστείτε περισσότερο γιαούρτι για 6 ποτήρια (3 κεσεδάκια).

υγ. Φέτος τα κατάφερα: ΔΕΝ έφαγα αγκινάρες ΜΑΖΙ με ταραμοσαλάτα και επέζησα. Δεν υπέφερα ως συνήθως :-)))

Αυτά και καλή Ανάσταση να έχουμε!

Α...ξέχασα...Από Δευτέρα δίαιτα!

Μεγάλο Σάββατο

Στην πρωινή λειτουργία του Μεγάλου Σαββάτου, οι ιερείς αλλάζουν την πένθιμη περιβολή τους και φορούν άμφια αναστάσιμα. Ο Μητροπολίτης πετάει δάφνες σε όλο το ναό, γιορτάζοντας έτσι την πρώτη Ανάσταση.

Η πρώτη Ανάσταση γιορτάζεται με θόρυβο και ομοβροντίες. Αυτό είναι το λεγόμενο «Κομμάτι» . Σα «βαρέσει το Κομμάτι», αρχίζουνε να σφάζουνε τα βόδια και στα σφαγεία συναγωνίζονται ποιος θα ετοιμάσει και θα φέρει πρώτος το σφαγμένο βόδι στα κρεοπωλεία. Το έθιμο αυτό είναι παλιό και κρατεί από τα χρόνια της Βενετίας. Τότε, εκείνος που θα έφερνε πρώτος στον προβλεπτή (Βενετό διοικητή του νησιού) ένα κομμάτι κρέας από τα σφαγμένα έπαιρνε για δώρο ένα χρυσό δουκάτο. Έξω από τα σφαγεία ήταν ζεμένα τα χειρόκαρα της παραλίας που θα φόρτωναν το κρέας από τα σφαγεία για να το μεταφέρουν στα μαγαζιά τους. Πολλοί ζακυνθινοί, οι λεγόμενοι «μαντσιαδόροι», πήγαιναν απ’ ευθείας στα σφαγεία για να δουν από κοντά το σφάξιμο, το φόρτωμα και το ξεκίνημα του πρώτου κάρου με χειροκροτήματα και «ούρα» (ζήτω) που θα έφτανε στο μαγαζί πρώτο.

Στα χρόνια των Βενετών επίσης, την ώρα της πρώτης Ανάστασης, γινόταν από τους καθολικούς στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου, η τελετή της «Γκλόριας». Η «Γκλόρια» είχε επίσημο χαρακτήρα και γιορταζόταν παρουσία των αρχών του τόπου. Ο προβλεπτής (ή πρεβεδούρος) και οι σύμβουλοί τους, κατέβαιναν από το Κάστρο και με τη συνοδεία του στρατού της φρουράς πήγαιναν στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου. Εκεί, έβγαζαν στο σκευοφυλάκιο τις πένθιμες στολές τους και φορούσαν άλλες ολοπόρφυρες. Όταν έπαιρναν τις θέσεις τους στην εκκλησία ο ιερέας αναφωνούσε: «Gloria in exelsis Deo» (Δόξα εν Υψίστοις Θεώ) κι αμέσως άρχιζαν οι καμπάνες να χτυπούν χαρμόσυνα. Τα δύο θρησκευτικά δόγματα, οι ορθόδοξοι και οι καθολικοί της Επτανήσου, συνεόρταζαν, από γνωστούς ιστορικούς λόγους, το Πάσχα.

Παλιότερα στην πρώτη Ανάσταση των ορθοδόξων συνήθιζαν να βάζουν μπροστά στη μεσινή θύρα του Αγίου Βήματος ένα σωρό δάφνης με μια κρυμμένη σουσουράγια. Τη στιγμή που έβγαινε ο αρχιεπίσκοπος στη μεσινή θύρα, κρατώντας την εικόνα της Ανάστασης κλωτσούσε το σωρό με τις δάφνες και το κρυμμένο και σκεπασμένο πουλί πετούσε κελαηδώντας στα κεφάλια των πιστών. Το πουλί, συμβόλιζε την Ανάσταση του Χριστού από τον τάφο. Το έθιμο είχε διατηρηθεί μέχρι τα τελευταία χρόνια στην εκκλησία του Αγίου Διονυσίου. Φύλλα από τη δάφνη αυτή τα φύλαγαν ως προφυλακτικό από τον κεραυνό και τα έκαιγαν σε ώρα καταιγίδας.

Παλιότερα, ο κάθε νοικοκύρης έφερνε στο σπίτι το αρνί με μια κόκκινη κορδέλα στο λαιμό και το έσφαζε στην αυλή για το καλό. Οι νοικοκυρές, ετοιμάζουν τα φαγητά για μετά την Ανάσταση που είναι το σγατζέτο και η σκωταριά, τα εντόσθια του αρνιού δηλαδή μαγειρεμένα με συγκεκριμένο τρόπο.

Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου παλιότερα, έβραζαν πατσά και έπιναν το ζουμί.
Το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου, κυρίως στα χωριά, την ώρα του εσπερινού που χτυπούν οι καμπάνες, ακούγεται από τον περίβολο της εκκλησίας ο ήχος του ταμπουρλανιάκαρου (ταμπούρλο και ανιάκαρα: τοπικά λαϊκά όργανα).
Μετά το «Χριστός Ανέστη» όταν οι ιερείς γυρίσουν στην εκκλησία, γίνεται το εξής: πριν έμπει ο παπάς στην εκκλησία, γίνεται το έθιμο του «Άρατε πύλας». Η πόρτα της εκκλησίας είναι κλειστή κι ο παπάς κρατώντας υψωμένη τη λαμπάδα της Ανάστασης, λέει με δυνατή φωνή: «άρατε πύλας, οι άρχοντες υμών, και επάρθητε, πύλαι αιώνιοι, και εισελεύσεται ο βασιλεύς της Δόξης». Ο κρυμμένος από μέσα νεωκόρος, υποκρινόμενος το σατανά ρωτάει: «τις εστίν ούτος ο βασιλεύς της δόξης»; Και ο παπάς απαντά: «Κύριος κραταιός και δυνατός, Κύριος δυνατός εν πολέμω, Κύριος των Δυνάμεων», συνεχίζεται ο διάλογος μεταξύ ιερέα και «σατανά» για λίγο κι αμέσως δίνει μια κλωτσιά στην πόρτα, την ανοίγει και περνά με τους πιστούς, προβάλλοντας την Αναστάσιμη λαμπάδα. Ο νεωκόρος πρέπει αμέσως να εξαφανιστεί και να μην το δει κανείς εκείνη τη στιγμή. Αν συμβεί το αντίθετο, νομίζουν ότι θα γίνει κάποιο κακό.
Γυρνώντας από την εκκλησία, σταυρώνουμε την είσοδο του σπιτιού με το αναστάσιμο φως για καλή τύχη.

Εκτός από σγατζέτο και σκωταριά, από το τραπέζι δε λείπουν τα κόκκινα αυγά, το χοιρομέρι , το φρέσκο ντόπιο λαδοτύρι , πρέντζα, γαρδούμπες, μαρουλοσαλάτες με φρέσκα κρεμμυδάκια και ρόκα και κόκκινο κρασί. Επίσης έτρωγαν ζουμί από πατσά. Αργότερα μέχρι σήμερα το ζουμί αντικαταστάθηκε από σούπα αυγοκοφτή. Συνοδεύεται με κόκκινα αυγά κομμένα σε φέτες, σαλάμι γεμιστό αέρος, χοιρομέρι και τυριά, άφθονο σπιτικό κρασί ή εμφιαλωμένο , συνήθως κόκκινο.
Σε πολλά σπίτια τρώνε μαγειρίτσα, άλλοι τρώνε αρνάκι φρικασέ.

Μεγάλη Παρασκευή

Η Μεγάλη Παρασκευή βρίσκει το νησί μας σε φοβερή υπερένταση.
Στα χωριά, οι επιτάφιοι στολίζονται με λουλούδια (βιολέτες τριαντάφυλλα, γαρύφαλλα κ.α.) και μωβ κορδέλες, ένδειξη πένθους. Οι πιστοί αυτή τη μέρα δεν τρώνε ούτε λάδι. Οι νοικοκυρές δε στρώνουν τραπεζομάντηλο.

Τα πάντα στη Ζάκυνθο, η λογική και η άλογος φύση, συμμετέχουν στο Θείο Δράμα. Το πρωί γίνεται η Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και ακολούθως η Αποκαθήλωση, που στη Ζάκυνθο τελείται κατά τη στιγμή που ψάλλονται τα Απόστιχα "Οτε εκ του ξύλου Σε νεκρόν...". Μετά από λίγο ο Ιερεύς θα εξέλθει από το Ιερό Βήμα λιτανεύοντας τον Χριστό επί του ώμου του, τυλιγμένο σε λευκό σεντόνι. Σημειωτέον ότι στη Ζάκυνθο δε χρησιμοποιείται ο γνωστός στην υπόλοιπη Ελλάδα κεντητός Επιτάφιος, αλλά αμφιπρόσωπη ξυλόγλυπτη αγιογραφία του νεκρού Χριστού, που ονομάζεται "Αμνός". Μετά τη λιτάνευση, το Σώμα του Χριστού τοποθετείται στον Επιτάφιο, που σίγουρα θα σας εντυπωσιάσει, αφού και πάλι εδώ η ιδιαιτερότητα της Ζακύνθου είναι εμφανής. Εδώ οι επιτάφιοι δεν στολίζονται με λουλούδια, επειδή είναι ξυλόγλυπτοι, με επένδυση φύλλου χρυσού και βελούδου, δηλαδή πραγματικά έργα τέχνης.

Μεγάλη Παρασκευή μεσημέρι. Ωρα 2.00. Το αποκορύφωμα του Ζακυνθινού Μεγαλοβδόμαδου. Ο κόσμος, Ζακυνθινοί και επισκέπτες, συρρέουν στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου του Μώλου, απ' όπου θα ξεκινήσει η λιτανεία του Εσταυρωμένου. Η ατμόσφαιρα είναι μοναδική. Η συγκίνηση διαπερνά κάθε Ζακυνθινή ψυχή. Η πένθιμη λιτανεία αρχίζει υπό τους ήχους του "Ινα τι εφρύαξαν έθνη..." από την φιλαρμονική. Μαζί με τον Εσταυρωμένο λιτανεύεται, και η περίφημη Εικόνα της "Mater Dolorosa", δηλαδή της Παναγίας του Πάθους. Η λιτανεία διασχίζει σχεδόν όλη την πόλη και επιστρέφει στην πλατεία Σολωμού, όπου, πάνω σε βάθρο, ο Μητροπολίτης ευλογεί τον κλήρο και τον λαό με τον Εσταυρωμένο. Η λιτανεία καταλήγει στον ίδιο ναό, όπου γίνεται η εναπόθεση του Χριστού στον Επιτάφιο. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται κανονικά σ' όλους τους Ιερούς Ναούς η Ακολουθία του Επιτάφιου Θρήνου, χωρίς όμως λιτάνευση των Επιταφίων τους. Στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου των Ξένων η Ακολουθία αυτή, σύμφωνα με παμπάλαιο έθιμο, δε γίνεται το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, αλλά τις πρώτες πρωινές ώρες του Μεγάλου Σαββάτου και συγκεκριμένα στις 2.00 το πρωί. Στις 4.00 περίπου το πρωί γίνεται η έξοδος του Επιταφίου ενώ χιλιάδες κόσμου παρακολουθούν τις μοναδικές αυτές στιγμές. Ο Επιτάφιος επιστρέφει γύρω στις 5.30 στο ναό, όπου συνεχίζεται η Ακολουθία, που αξίζει πραγματικά να παρακολουθήσετε. Ο ωραιότατος ύμνος "Τον Κύριο υμνείτε...", τονισμένος και αυτός στην Ζακυνθινή εκκλησιαστική μουσική, που ψάλλεται από όλο το λαό, και η ξακουστή "Gloria"(δόξα) ή το "κομμάτι"(Πρώτη Ανάσταση) και το σπάσιμο των πήλινων σταμνών από τις νοικοκυρές όλων των σπιτιών που διαδραματίζονται κατά την Πρώτη Ανάσταση, θα σας εντυπωσιάσουν. Τα καταστήματα τροφίμων στολίζονται με φοίνικες και δάφνες. Μικροπωλητές πουλάνε μπουκέτα με μυρτιές και βιολέτες.

Τη Μεγάλη Παρασκευή οι καμπάνες δε χτυπούν καθόλου. «Χηρεύουν» όπως λένε. Όλος ο κόσμος τρώει φτάζυμα, μαρούλια και νερόβραστα κουκιά. Στα σπίτια δεν σαρώνουνε, δε μαγειρεύουνε, δε στρώνουν τραπέζι. Κατά τις 10 το πρωί, ο κόσμος πηγαίνει στην εκκλησία με λουλούδια. Εκεί, γίνεται ο στολισμός του Επιταφίου. Μερικές κοπέλες ντύνονται μυροφόρες με λευκά φορέματα, μαύρες ζώνες και στεφάνια από λουλούδια στα μαλλιά τους. Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, ο παπάς μοιράζει το κερί της Αναστάσεως και οι νοικοκύρηδες του δίνουν λεφτά και αυγά (άβαφα όμως γιατί εκείνη τη μέρα δεν πιάνουν κόκκινα αυγά) με τα οποία τσουγκρίζει την ημέρα του Πάσχα με τους πιστούς.
Στις 2 το μεσημέρι, γίνεται η αναπαράσταση του Γολγοθά. Ο ιερέας παίρνει το Σταυρό και γίνεται λιτανεία στην πλατεία Σολωμού. Είναι αντίστοιχη τελετή με το δρόμο του Σταυρού των καθολικών και ιδιαίτερα με τη συνήθεια που έχουνε στην Ισπανία να λιτανεύουνε στο Σταυρό έξω από την εκκλησία. Στην παράταξη προηγούνται τα καπίτουλα των διαφόρων εκκλησιών και οι σημαίες των συντεχνιών τυλιγμένες και γυρμένες σε ένδειξη πένθους. Ακολουθούνε μουσικές, το καπίτουλο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου του Μόλου και διπλή σειρά ιερέων έχοντας στη μέση τον τσεριμονίστα τελετάρχη).
Αμέσως έρχεται ο «Ουρανός» και κάτω από τη σκέπη του το κόνισμα, η Παναγία η πενθούσα (Mater Dolorosa). Ακολουθεί ο Εσταυρωμένος, έργο αγνώστου και σημαντικού ζωγράφου, που τον κρατάει ένας ιερωμένος. Η λιτανεία κάνει το γύρο της πόλης και ξαναγυρίζει στην πλατεία.

Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής προς Μεγάλο Σάββατο, γίνεται ο Επιτάφιος όπως περιγράψαμε παραπάνω.
Στα σπίτια κρεμούν επίσημους μαύρους τάπητες και καίνε μοσχολίβανο. Τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ οι άνθρωποι ντύνονται με σκούρα ρούχα σε ένδειξη πένθους.
Μετά την πρώτη Ανάσταση, σύμφωνα με την παράδοση, λύνουν τα σχοινιά στα καμπαναριά, χτυπούν οι καμπάνες χαρμόσυνα, ρίχνουν βεγγαλικά ή μάσκουλα όπως λένε στη Ζάκυνθο και αναγγέλλουν την είδηση της Ανάστασης. Τότε όλοι ρίχνουν πήλινα κανάτια από τα παράθυρα στους δρόμους «για το φόβο των Ιουδαίων» όπως έλεγαν οι παλιότεροι, για να τρομάξουν δηλαδή αυτοί που σταύρωσαν το Χριστό. Ταυτόχρονα δαγκώνουν ένα κλειδί για να ΄χουνε, όπως πιστεύουνε, τα δόντια τους γερά σαν το σίδερο.

Το έθιμο της ταμπέλας
Ένα παλιό έθιμο είναι αυτό με τις ταμπέλες. Μεγάλη Παρασκευή προς Μεγάλο Σάββατο ξημερώματα και ενώ ο κόσμος περιμένει να βγει ο Επιτάφιος, οι κάτοικοι άλλαζαν τις ταμπέλες των μαγαζιών ή τις παραποιούσαν, με χιουμοριστική διάθεση Το έθιμο ξεκίνησε πριν πολλά χρόνια από κάποιον ζακυνθινό, που το έκανε σε φίλο του για πλάκα. Άλλαξε την ταμπέλα του μαγαζιού που είχε ο φίλος με ακριβά πράγματα με μια άλλη που έγραφε ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ. Παλιότερα οι ταμπέλες ήταν ξύλινες και ήταν εύκολο να αλλάξουν την ταμπέλα ενός μαγαζιού με ένα άλλο. Τώρα που οι περισσότερες ταμπέλες είναι γυάλινες φωτεινές επιγραφές, οι κάτοικοι –συνήθως νέα παιδιά- παίρνουν όποια ταμπέλα ή διαφημιστικό σταντ μαγαζιού ή γραφείου και το μεταφέρουν στην πλατεία Σολωμού ή στο Μουσείο. Την επόμενη μέρα, οι ιδιοκτήτες –που συνήθως έχουν ήδη δει την ταμπέλα τους στην πλατεία- τις μαζεύουν από κει. Δεν ήταν λίγες οι φορές που μεταφέρθηκαν στην πλατεία βάρκες, γάιδαροι, τρίκυκλα αντί για ταμπέλες!

Πληροφορίες:
-Άρθρο Διονυσίου Φλεμοτόμου στο περιοδικό «Ζάκυνθος ‘84»
-Ντίνου Κονόμου «Τση Ζάκυθος»
-Ζάκυνθος 2002, Λογοτεχνικό Ιστορικό και Λαογραφικό Ημερολόγιο Διονύση Μουσμούτη
-Ζάκυνθος, Από τη 2η στην 3η χιλιετία, Διονύση Μουσμούτη
-Ενημερωτικό φυλλάδιο Μητροπόλεως Ζακύνθου

Φωτογραφίες από όλα αυτά, μπορείτε να δείτε εδώ.

Μεγάλη Πέμπτη

Συνεχίζοντας τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας στη Ζάκυνθο, θα σας πω παλιότερες και σύγχρονες συνήθειες του τόπου.

Την Μεγάλη Πέμπτη το πρωί γίνεται ο Εσπερινός και η Θεία Λειτουργία σ' όλους τους Ιερούς Ναούς. Μετά απ' αυτήν, τα πάντα πενθούν και οι καμπάνες δεν ξαναχτυπούν, μέχρι το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου.

Οι ιδιομορφίες του Ζακυνθινού εκκλησιαστικού τυπικού είναι έντονες από τη Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ. Πρώτα απ' όλα, ξαφνιάζει το άκουσμα των ύμνων "Διεμερίσαντο τα ιμάτιά μου εαυτοίς..." και το "Εξηγόρασας ημάς εκ της κατάρας του νόμου...", που είναι τονισμένα κατά τη Ζακυνθινή εκκλησιαστική μουσική.
Άδικα θα περιμένει κάποιος επισκέπτης να δει τον Εσταυρωμένο να εξέρχεται μετά το πέμπτο Ευαγγέλιο. Στο νησί μας ο Εσταυρωμένος βγαίνει μετά το ενδέκατο Ευαγγέλιο. Ο ψάλτης μπροστά στον Εσταυρωμένο ψάλλει, κατά το Ζακυνθινό μέλος, τον ύμνο "Σήμερον κρεμάται επί ξύλου...", ενώ αμέσως μετά ψάλλεται από τη χορωδία ή τους ψάλτες (μόνο στη Ζάκυνθο) ο περίφημος Ψαλμός "Ινα τι εφρύαξαν έθνη..." μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα, ενώ λιτανεύεται ο Εσταυρωμένος. Το δωδέκατο Ευαγγέλιο "Τη επαύριον...", ψαλλόμενο κι αυτό οπωσδήποτε στα "Ζακυνθινά", αποτελεί το αποκορύφωμα της Ακολουθίας της Μεγάλης Πέμπτης.

Ο κόσμος σήμερα κοινωνάει. Οι νοικοκυρές βάφουν τα κόκκινα αυγά. Το αυγό, συμβολίζει από την αρχαιότητα τη ζωή και το κόκκινο χρώμα, το αίμα του Χριστού. Παλαιότερα τοποθετούσαν το πρώτο κόκκινο αυγό στο εικονοστάσι του σπιτιού, για να ξορκίζουν το κακό. Σε κάποια χωριά σημάδευαν το κεφάλι και την πλάτη των αρνιών με βαφή από τα κόκκινα αυγά.

Από την προηγούμενη μέρα επίσης, έχουν αναπιάσει προζύμι για να φτιάξουν τις Λαμπροκουλούρες. Γενικά, κάνουν ό,τι δουλειά έχει απομείνει, γιατί την Μεγάλη Παρασκευή δεν κάνουν τίποτα. Δεν πιάνουν ούτε τα αυγά! Τη Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ, κατά τη διάρκεια της λειτουργίας, οι γιαγιάδες κυρίως πλέκουν με κλωστή γαϊτάνια. Πλέκουν από λίγο, δώδεκα φορές, την ώρα που ο ιερέας διαβάζει τα Ευαγγέλια. Τα πλεκτά αυτά τα χρησιμοποιούν σα φυλαχτά. Τη Μεγάλη Πέμπτη, οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα.

Τα κόκκινα αυγά συνήθιζαν επίσης να τα βάφουν οι νοικοκυρές όταν επέστρεφαν από την εκκλησία το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Κατά το ζακυνθινό έθιμο τα έβαφαν τη Μεγάλη Πέμπτη το πρωί πριν σημάνουν οι καμπάνες και αυτό γινόταν διότι από κείνη τη στιγμή οι καμπάνες «χήρευαν» (δεν ξαναχτυπούσαν μέχρι το Μεγάλο Σάββατο), ή το Μεγάλο Σάββατο το πρωί μετά την πρώτη Ανάσταση. Οι μικροπωλητάδες όλη τη Μεγάλη Βδομάδα παλιότερα πουλούσαν βαφές στο δρόμο. Όσοι είχαν πένθος δεν έβαφαν. Οι δε βαφές ήταν βαφές ρούχων για να πετύχουν έντονο χρώμα.Τα αυγά τα έβαφαν σε πήλινο δοχείο και απέδιδαν μεγάλη σημασία στο χρωματισμό που θα έπαιρναν. Αν το κόκκινο χρώμα ήταν έντονο, αυτό σήμαινε ευτυχία για την οικογένεια. Απεναντίας αν γίνονταν σκούρα, ήταν κακό προμήνυμα συμφοράς ή πένθους.

Στα Ριζοχώρια, στον Κάμπο και στις ορεινές κοινότητες διακοσμούσαν τα αυγά με διάφορα φύλλα και λουλούδια του αγρού. Μέσα σε ένα τούλι ή καλσόν έβαζαν ένα-ένα αυγό με το λουλούδι που επέλεγαν και το έδεναν καλά. Τα έριχναν όταν άρχιζε να βράζει η βαφή και μετά από ένα τέταρτο τα έβγαζαν, έκοβαν κάθε κόμπο από το τούλι ή το καλσόν και το σχήμα του λουλουδιού είχε αποτυπωθεί πάνω σε κάθε αυγό. Όλα τα σπίτια κρατούσαν τα κόκκινα φλούντζια των πασχαλινών αυγών που τα ανακάτευαν με ροδοπέταλα ή άλλα λουλούδια και τα έριχναν έξω από την είσοδο του σπιτιού τα χαράματα της Πρωτομαγιάς «για το καλό του χρόνου».

Τη Μεγάλη Πέμπτη υπάρχει το έθιμο να μαγειρεύουν αγκινάρες με κουκιά, μπίζι με πατάτες ή αγκινάρες γεμιστές με ρύζι.

Πληροφορίες:
-Άρθρο Διονυσίου Φλεμοτόμου στο περιοδικό «Ζάκυνθος ‘84»
-Ντίνου Κονόμου «Τση Ζάκυθος»
-Ζάκυνθος 2002, Λογοτεχνικό Ιστορικό και Λαογραφικό Ημερολόγιο Διονύση Μουσμούτη
-Ζάκυνθος, Από τη 2η στην 3η χιλιετία, Διονύση Μουσμούτη
-Ενημερωτικό φυλλάδιο Μητροπόλεως Ζακύνθου

Για λόγους ευνόητους, τα ποστ που θα ακολουθήσουν με θέμα "πώς γιορτάζουμε εδώ το Πάσχα", θα έχουν κλειστά τα σχόλια. Οι αναρτήσεις γίνονται μόνο για την ενημέρωσή σας, για να δείτε πώς γιόρταζαν εδώ παλιά και πώς γιορτάζουμε σήμερα εδώ στο νησί, στο μέρος που ζω και αγαπώ σαν πραγματική μου πατρίδα.
Καλά να περάσετε όσοι φύγετε και όσοι μείνετε!

Update
Ξέχασα να κλείσω τα σχόλια, γι' αυτό βλέπετε ήδη δύο!!!!
:-)))
Φωτογραφίες της Χαρά Θ. Ευχαριστώ Χαρά!

Αγκινάρες παραγεμιστές με ρύζι

Πίσω στο νησί από χτες το απόγευμα πάλι. Το σημερινό ποστ είναι multipurpose. Είναι κέρασμα (κι ας μην είναι γλυκό,) είναι αφιέρωμα, έχει ιστορία. Προετοιμαστείτε λοιπόν για διπλο-τριπλο-παπλωματοσέντονο. Όποιος βαριέται να διαβάσει (έχει και πολλές φωτό το άτιμο) ας πάει κατευθείαν στη συνταγή. Ας αρχίσω από την ιστορία.

Η συνταγή αυτή είναι παραδοσιακή ζακυνθινή της Μεγάλης Πέμπτης. Όλα τα χρόνια που είμαι εδώ, κάθε χρόνο τη Μεγάλη Πέμπτη, η πεθερά μου (η οποία δεν είναι ζακυνθινιά) φτιάχνει αγκινάρες γεμιστές με ρύζι. Τις μεγάλες γιορτές, τρώμε συνήθως με τα πεθερικά μου και μέχρι πριν λίγα χρόνια, αυτό γινόταν πάντα στο σπίτι τους. Επειδή όμως τα χρόνια περνάνε και αφενός μεν δεν θέλουμε να κουράζονται τόσο, αφετέρου η παράδοση πρέπει να περάσει και σε μένα, τα τελευταία χρόνια, σε κάποιες γιορτές, μαζευόμαστε στο δικό μου σπίτι. Έπρεπε λοιπόν να μάθω κι εγώ κάποια φαγητά που φτιάχνει μόνο η πεθερά. Έτσι, μια χρονιά, της ζήτησα να κάνουμε τις αγκινάρες μαζί. Δύο φαγητά κατέγραψα στο τετράδιό μου που κάνει και δεν τα είχα κάνει εγώ ποτέ: Τις αγκινάρες και τη μαγειρίτσα της που είναι καταπληκτική. Ακόμα εξακολουθούμε να τρώμε αγκινάρες και μαγειρίτσα στην πεθερά, όμως τα μυστικά καταγράφτηκαν, έτσι ώστε η παράδοση να περάσει από γενιά σε γενιά. Αυτή είναι η ιστορία της συνταγής.

Πάμε τώρα στο αφιέρωμα. Το ποστ αυτό πρέπει να αφιερωθεί στο I cook greek, αφού αυτό το μήνα που κυκλοφορεί, με φιλοξενεί στις σελίδες του. Ο Άνταμ, με τον οποίο συνεργάστηκα για να γραφτούν αυτά που θα δείτε, μου ζήτησε μερικές πληροφορίες γύρω από το μπλογκ μου, για μένα και την άποψή μου για τη μαγειρική, για τις παραδοσιακές συνταγές που κάνουμε το Πάσχα εδώ. Οι ερωτήσεις ήταν πραγματικά πολύ ωραίες και ήταν μια έκπληξη για μένα. Μόλις κυκλοφορήσει η εφημερίδα θα βάλω εδώ ολόκληρη τη συνέντευξη να τη δείτε κι εσείς. Άνταμ σ' ευχαριστώ πολύ!

Σας μεταφέρω ένα μέρος από το αφιέρωμα, γιατί αν το μεταφέρω όλο, θα θέλουμε 2-3 ποστ στη σειρά! Το κομμάτι που ακολουθεί, αφορά στη συνταγή ουσιαστικά. Στην εφημερίδα δεν θα δείτε τόσες φωτογραφίες, γιατί θεώρησα ότι θα είναι μπελάς να στείλω εκεί τόσες πολλές. Συνταγή για τις αγκινάρες είχα. Φωτογραφίες καλές δεν είχα. Σήκωσα μανίκια λοιπόν, έστησα μηχανή στην κουζίνα και τις έφτιαξα! Πάμε να τις κάνουμε;

Πολλά είναι τα έθιμα που υπάρχουν στη Ζάκυνθο το Μεγαλοβδόμαδο. Όποιος έχει βρεθεί στη Ζάκυνθο για Πάσχα, ξέρει πόσο διαφορετικά και όμορφα είναι τα έθιμα στο νησί. Τα εφτάζυμα ψωμάκια τη Μεγάλη Παρασκευή, η περιφορά του Επιταφίου στις 4 το πρωί τα ξημερώματα του Μεγάλου Σαββάτου και το σπάσιμο των σταμνιών, το ζακυνθινό χοιρομέρι, η Λαμπροκουλούρα, είναι μερικά από τα έθιμα που τηρούνται ευλαβικά.
Τη Μεγάλη Πέμπτη οι νοικοκυρές φτιάχνουν αγκινάρες παραγεμιστές με ρύζι. Σας μαγειρεύω λοιπόν παραδοσιακά, ένα φαγητό του τόπου μας.

Αγκινάρες παραγεμιστές με ρύζι
Τι χρειαζόμαστε για έναν μεγάλο νταβά ή φαρδιά κατσαρόλα
15 αγκινάρες
4-5 σκελίδες σκόρδο
10 μεγάλα κρεμμυδάκια φρέσκα (ή περισσότερα μικρά)
2 κρεμμυδάκια ακόμα ή ένα μικρό ξερό κρεμμύδι
ένα ματσάκι άνηθο
1 ντομάτα ώριμη
5 χούφτες ρύζι κίτρινο (2,5 φλυτζανάκια του καφέ)
1 πράσινη πιπεριά
αλάτι
πιπέρι
λίγο λάδι
καρότα
πατάτες
Στα τελευταία δεν δίνω ποσότητες γιατί βάζει όσα θέλει ο καθένας και όσα χωράνε στην κατσαρόλα ή στον νταβά. Συνήθως χωράνε 2-3 πατάτες και 2-3 καρότα. Καλό είναι να χρησιμοποιηθεί νταβάς ή φαρδιά κατσαρόλα γιατί πρέπει να μείνουν όρθιες οι αγκινάρες.

Τι κάνουμε:
Καθαρίζουμε τις αγκινάρες γύρω-γύρω από τα χοντρά φύλλα. Καθαρίζουμε αρκετές σειρές φύλλα για να είναι τρυφερές και για να μικρύνουν ώστε να πάρει πολλές ο νταβάς.
Κάθε μία που καθαρίζουμε από φύλλα, καθαρίζουμε λίγο και το κοτσανάκι της.

Αφού την καθαρίσουμε από φύλλα και κοτσάνι, κόβουμε με κοφτερό μαχαίρι το μπροστινό μέρος των φύλλων (περίπου ένα εκατοστό).


Μετά, με τα χέρια μας (με τους αντίχειρές μας ουσιαστικά) την ανοίγουμε μέσα στο κέντρο, σπρώχνουμε τα φύλλα προς τα έξω (προσεκτικά για να μη σπάσει στα δύο), έτσι ώστε να δημιουργηθεί χώρος εσωτερικά και να γεμίσει με ρύζι. Μέσα μας ενδιαφέρει να ανοίξει πιο πολύ, παρά ανάμεσα στα φύλλα.

Αμέσως μετά την περνάμε μία-μία απ’ έξω με λεμόνι για να μην μαυρίσει και τη ρίχνουμε στο γεμάτο με νερό νεροχύτη για να κάνει μπανάκι και να μην μαυρίσει μέχρι να έρθει η ώρα να μαγειρευτεί.
Συνεχίζουμε έτσι για όλες τις αγκινάρες.

Τώρα, θα φτιάξουμε τη γέμιση:
Ψιλοκόβουμε τα κρεμμυδάκια και τον άνηθο.



Τρίβουμε τη ντομάτα (πετάμε τη φλούδα) και την πιπεριά στον τρίφτη του κρεμμυδιού και το σκόρδο στο ψιλό του τρίφτη.
Προσθέτουμε το ρύζι, αλάτι, πιπέρι, λίγο λάδι και ανακατεύουμε καλά.

Γεμίζουμε μία-μία αγκινάρα, πιέζοντας μέσα της όσο πιο πολλή γέμιση μπορούμε. Αν μας περισσέψει λίγη γέμιση, την σκορπίζουμε στην κατσαρόλα μέσα.


Καθαρίζουμε μερικά καρότα και πατάτες και τα βάζουμε όπου χωράνε, στα κενά μεταξύ των αγκινάρων.


Πάνω από όλα αυτά, ψιλοκόβουμε δύο φρέσκα κρεμμυδάκια ή ένα ξερό αν δεν έχουμε άλλα φρέσκα.
Προσθέτουμε λίγο λάδι από πάνω και το βάζουμε να βράσει. Στην αρχή σε δυνατή φωτιά για να πάρει μπρος και μετά σε χαμηλή φωτιά για 40 λεπτά περίπου ή μέχρι να δούμε ότι το ρύζι και τα υπόλοιπα υλικά έχουν βράσει.

Tips:
Που είναι το νερό; Οεο; Νερό δεν χρειάζεται να βάλουμε πολύ, γιατί όπως βγάζουμε τις αγκινάρες από το μπανάκι τους, κρατάνε νερό μέσα τους και γεμίζει ο πάτος του νταβά με νερό. Προσθέτουμε νερό όταν χρειάζεται κατά τη διάρκεια του βρασίματος.

Αν δούμε ότι δεν χωράνε οι αγκινάρες, αφαιρούμε από τις πιο στρουμπουλές φύλλα, ώστε να αδυνατίσουν λιγάκι. Έτσι εξοικονομούμε χώρο για να βάλουμε πολλές. Ακόμα κι αν δεν χωράνε, βάζουμε όσες περισσεύουν από πάνω από τις άλλες. Θα βράσουν με τον ατμό.

Τέλος, με το λεμονάκι περνάμε τα δάχτυλά μας που μαυρίζουν από το καθάρισμα της αγκινάρας και έτσι γίνονται κατάλευκα και πάλι.

Να τονίσω, ότι ο χρόνος βρασμού μπορεί να διαφέρει, ανάλογα με την ποιότητα της αγκινάρας. Αυτές που έφτιαξα εγώ, ήταν μικρές και τρυφερές. Αν οι αγκινάρες είναι μεγάλες ή σκληρές, πιθανότατα να θέλουν και περισσότερο βράσιμο.
Είναι μπελαλίδικο και χρονοβόρο φαγητό, αλλά πιστέψτε με, αξίζει τον κόπο!
Καλή επιτυχία!

Αυτό ήταν ένα μέρος από το αφιέρωμα στο I cook greek. Το free press περιοδικό, μπορείτε να το βρείτε στα σταντς με free press και στο κατάστημα cookshop, αλλιώς μπορείτε να δείτε το ενδιαφέρον site τους.

Τέλος, το ποστ μπορεί να θεωρηθεί κέρασμα, μια και σήμερα εορτάζω. Δεν κοινοποιώ συνήθως τα γενέθλιά μου, αλλά το κάνουν οι φίλες μου! χαχα! Έτσι, αφού ήδη φαίνεται στο aromacooking, στο ονειρομαγειρέματά μου και στις delicieuses (που ξέχασα) ότι έχω γενέθλια, δεν έχει νόημα να το κρύψω εδώ. Γλυκάκι και μάλιστα ελαφρύ και λάιτ, θα σας κεράσω μάλλον το Μεγάλο Σάββατο.
Αναμείνατε.

Update 16-4-09
Ο καλός μου φίλος Παναγιώτης, διαβάζοντας το ποστ αυτό, μου έκανε μια πολύ ωραία επισήμανση. Διάβάστε τη κι εσείς, τη μεταφέρω όπως μου την είπε:

Μικρή σήμανση: Οι παραγεμιστές αγκινάρες, εδώ στο Τζάντε, γίνονται οπωσδήποτε ολόκληρες, δίχως να έχουμε κόψει στο πάνω μέρος. Μάλιστα, κατά τη συνήθεια, όλα αυτά τα φαγωμένα τσόφλια τα μαζεύει η νοικοκυρά και τα καίει. Τούτο, επειδή έχουν κοινωνήσει τα μέλη της Οικογένειας, και δεν πρέπει να πεταχτούν οι φλύδες αυτές, τις οποίες με φοβερή βουλιμία έφαγαν.

Εντυπωσιάστηκα πολύ με αυτό που μου είπε, όχι γιατί δεν το είχα ακούσει ποτέ, αλλά για την αιτία που δεν κόβουν τα φύλλα στις αγκινάρες! Ευχαριστώ Παναγιώτη!

Πουγκιά με αρνί

Αν είσαστε από αυτούς που δεν σουβλίζουν αρνί το Πάσχα, σας δίνω μια διαφορετική και γιορτινή ιδέα.
Τη συνταγή αυτή μου την έδωσε μια καλή μου φίλη. Την έχει κάνει η ίδια και είναι εντυπωσιακή σε εμφάνιση. Σας την προτείνω κι εγώ λοιπόν για τις γιορτινές μέρες που έρχονται. Το κρεατικό που θα χρησιμοποιηθεί, νομίζω ότι άνετα μπορεί να αντικατασταθεί.

Πουγκιά με αρνί
Υλικά
1 κιλό αρνάκι χωρίς κόκκαλο σε κυβάκια
μεγάλα (από μπουτάκι ακόμα καλύτερα)
200 γρ. κεφαλογραβιέρα σε κύβους
αλατοπίπερο
ρίγανη
2 κ. σ. χυμό λεμονιού
200 γρ. αρακά
3 καρότα σε ροδέλες
1/3 κούπας λάδι
3 κ. σ. βούτυρο
2 σκελίδες σκόρδο
3 μεγάλες πατάτες σε κύβους
12 μεγάλες ντομάτες σε φέτες

Εκτέλεση
Πασπαλίζουμε το αρνί με αλάτι, πιπέρι, ρίγανη, λάδι, λεμόνι να σταθεί μια ώρα.
Βράζουμε λίγο τον αρακά, τα καρότα και μετά τα σωτάρουμε λίγο. Αφού τα βγάλουμε από την κατσαρόλα ή τηγάνι, σωτάρουμε το αρνί σε χαμηλή φωτιά. Στο τέλος προσθέτουμε και το σκόρδο ψιλοκομμένο.
Σε καυτό λάδι μισοτηγανίζουμε τις πατάτες και σωτάρουμε τις ντομάτες αν θέλουμε.
Ανακατεύουμε όλα τα υλικά. Φτιάχνουμε πουγκιά με διπλή λαδόκολλα και ψήνουμε στους 170 βαθμούς για μια ώρα.

Τη συνταγή αυτή δεν την έχω φτιάξει ακόμα. Είναι λίγο μπελαλίδικη αλλά αξίζει. Η φωτό είναι από παρόμοια συνταγή που φάγαμε σε μαγαζί, η οποία περιείχε 3 διαφορετικά κρέατα: αρνί, μοσχάρι, χοιρινό και από λαχανικά είχε σκόρδο και ντομάτα. Η λαδόκολλα επίσης μέσα στην οποία ψήθηκε ήταν διπλή. Κι αυτή η version μου άρεσε πολύ. Είναι πάντως μια ωραία γιορτινή πρόταση και σκέφτομαι να την τιμήσω φέτος το Πάσχα, αφού ούτε εμείς σουβλίζουμε αρνί.

Καλή Μεγάλη Εβδομάδα!
Φιλιά από Πάτρα

Κυριακή των Βαΐων

Σάββατο του Λαζάρου σήμερα, Κυριακή των Βαΐων αύριο. Μπαίνει η Μεγάλη Εβδομάδα και θέλω να σας πω για τα έθιμά μας. Στα 21 χρόνια που είμαι εδώ, μόνο 3 φορές έχω φύγει Πάσχα από τη Ζάκυνθο. Το Πάσχα εδώ είναι πολύ όμορφα και αξίζει κανείς να μείνει για να γιορτάσει εδώ.

Η Μεγάλη Εβδομάδα στη Ζάκυνθο έχει ένα δικό της, εντελώς χαρακτηριστικό, χρώμα. Έχει, επίσης, ξεχωριστό τυπικό στις θρησκευτικές της τελετές και δικά της πανάρχαια έθιμα, που οι κάτοικοί της τα σέβονται και τα τηρούν με μοναδική φροντίδα και ευλάβεια και διατηρούν πολλά από αυτά. Τη βδομάδα που έρχεται, θα σας πω μερικά από τα έθιμα που υπάρχουν εδώ, κάποια μοναδικά στην Ελλάδα, συνήθειες παλιές που οι κάτοικοι κρατούν όσο είναι δυνατόν καλύτερα. Ξεκινάω με την Κυριακή των Βαϊων.

Το βαγί
Στη Ζάκυνθο έχουμε το δικό μας, το πραγματικό βαΐ της φοινικιάς. Το χειμώνα, τα νέα κλαδιά σκεπάζονται με τα παλιότερα για να μην τα βλέπει ο ήλιος και αποκτούν έτσι ένα ιδιόρρυθμο κιτρινωπό χρώμα. Με αυτά πλέκουν τους «σταυρούς» και τις «βαγιοφόρες» ή «αγιοφόρες» που στολισμένες με κλαδιά ελιάς και ανοιξιάτικα λουλούδια τις μοιράζουν οι επίτροποι των εκκλησιών μέσα σε μεγάλες κόφες την Κυριακή των Βαΐων, λίγο πριν βγουν τα Άγια.
Με τα βαγιά φτιάχνουν επίσης αστέρια, αλυσίδες, αλογάκια, ήλιους και διάφορα άλλα στολίδια που τα κρεμούν τη μέρα της γιορτής στους πολυέλαιους στα καντήλια και πάνω από τις πόρτες του ιερού για να διακοσμηθούν επίκαιρα οι εκκλησίες. Ρίξτε μια ματιά εδώ.

Το Σάββατο του Λαζάρου, στις έντεκα ακριβώς, σε όλα τα καμπαναριά του νησιού κρεμιέται το βαΐ. Ο παπάς της ενορίας μαζί με το νόντσολο (νεωκόρο) ανεβαίνουν στο καμπαναριό και δένουν από το μπαρκόνι του ένα μεγάλο κλαδί ελιάς, στολισμένο με μακριές αλυσίδες από βαΐ, ήλιους και σταυρούς. Την ίδια στιγμή χτυπούν χαρούμενα οι καμπάνες.
Πριν από τους σεισμούς του ’53 πολύς κόσμος συγκεντρωνόταν στην πλατεία της εκκλησίας των Αγίων Πάντων. Εκεί το κρέμασμα του βαγιού είχε μια ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια. Το όμορφο αυτό έθιμο μαζί με πολλά άλλα έχουν σχεδόν εξαφανιστεί.

Τους σταυρούς που μοιράζονται το πρωί «του βαγιώνε», στην εκκλησία, οι πιστοί τους μεταφέρουν με ευλάβεια στο σπίτι. Πολλοί συνηθίζουν να τους κρεμούν στο πέτο του σακακιού τους «για να φανεί» όπως λένε «το βαΐ τσου Οβραίους». Μ’ αυτούς σταυρώνουν τα γεννήματα, τα ζωντανά και το νερό της στέρνας και του πηγαδιού, ύστερα τους κρεμούν στο εικονοστάσι. Εκεί πρέπει να μείνουν υποχρεωτικά όλο το χρόνο για ευλογία του σπιτιού. Κάθε φορά μάλιστα που πηγαίνουν σε κηδεία τους παίρνουν μαζί τους για να «διώξουν το κακό». Επίσης βαΐ έχουν πάντα επάνω τους και όταν επισκέπτονται ασαράντιστη λεχώνα, γιατί όπως λένε: «κάλλιο με δέκα λείψανα. Παρά με μια λεχώνα».

Το βαΐ χρησιμοποιείται σ’ όλα γενικώς τα φυλαχτά. Εξάλλου είναι απαραίτητο για να ζυμωθεί το «Μανόγαλα» που είναι ένα τοπικό «φίλτρο αγάπης» και πιστεύεται πως ο νιος που θα «ποτιστεί» μ’ αυτό θα αγαπήσει και θα παντρευτεί την κοπέλα που του το έδωσε.
Το παλιό βαΐ οι νοικοκυρές το καίνε στη φωτιά κι ύστερα πετούν τη στάχτη του στον αέρα «για να μη μείνει ίχνος του στο σπίτι και πατηθεί». Τόσο ιερό το θεωρούν.

Μετά τη λειτουργία οι επίτροποι φέρνουν σε όλα τα σπίτια της ενορίας τις «βαγιοφόρες» . Στην αρχή τις έστερναν μόνο στους ευγενείς ενορίτες τους. Συνήθιζαν μάλιστα να δένουν πάνω τους κι ένα μικρό οβάλ χαρτόνι που είχε ζωγραφισμένο το οικόσημο της κάθε αρχοντικής οικογένειας. Αργότερα άρχισαν να στέλνουν βαγιοφόρες και στους ψάλτες, στους επίτροπους και στους νιόπαντρους της γειτονιάς. Αυτές μάλιστα που έστερναν στους νιόπαντρους τις στόλιζαν με ολόλευκα κρίνα. Με τον καιρό επικράτησε η συνήθεια να παίρνουν βαγιοφόρες όλοι γενικά οι ενορίτες. Σε πολλά χωριά οι νοικοκυρές δίνουν σαν «πληρωμή» στους επίτροπους που τις φέρνουν, ένα-δύο ζευγάρια αυγά. Αυτοί, τα μαζεύουν σε ένα μεγάλο κοφίνι και τα κληρώνουν το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, μετά τον Εσπερινό της Αγάπης.

Με το «λειτουργημένο» βαΐ πλέκουν όλοι, μικροί και μεγάλοι, κομψά δαχτυλίδια (απλά ή κορνιόλες) και τα φορούν. Τα μικρά παιδιά μάλιστα, τα βάζουν σε νερό για να μην ξεραθούν και να τα φορέσουν στην Ανάσταση.

Αν θέλετε να δείτε το εθιμοτυπικό όλης της Μεγάλης Εβδομάδας, ρίξτε μια ματιά εδώ.

ΠΗΓΕΣ
-Άρθρο Διονυσίου Φλεμοτόμου στο περιοδικό «Ζάκυνθος ‘84»
-Ντίνου Κονόμου «Τση Ζάκυθος»
-Ζάκυνθος 2002, Λογοτεχνικό Ιστορικό και Λαογραφικό Ημερολόγιο Διονύση Μουσμούτη
-Ζάκυνθος, Από τη 2η στην 3η χιλιετία, Διονύση Μουσμούτη
-Ενημερωτικό φυλλάδιο Μητροπόλεως Ζακύνθου

Σιγά τ' αυγά!

Μέρες που έρχονται και οι περισσότεροι θα ασχοληθούμε με αυγά, ας πούμε μερικά μυστικά για τ΄αυγουλάκια!

Μπερδέψατε ένα βρασμένο αυγό με ένα άβραστο; Μην ανησυχείτε!
Στροβιλίστε ένα-ένα τα αυγά πάνω σε ένα πιάτο ή στο τραπέζι. Το βρασμένο αυγό στροβιλίζεται με ταχύτητα ενώ το άβραστο όχι.

Θέλετε να ελέγξετε αν το αυγό που έχετε είναι φρέσκο;
Βάζουμε το αυγό μέσα σε ένα ποτήρι με νερό. Όσο πιο φρέσκο είναι το αυγό τόσο πιο κάτω μένει. Αυτό συμβαίνει γιατί ο χώρος με αέρα που έχει μέσα το αυγό, μεγαλώνει όσο πιο πολύ περνάνε οι μέρες. Έτσι, ένα αυγό πολυκαιρισμένο, θα ανέβει στην επιφάνεια αφού ο αέρας που έχει μέσα θα πιάνει πια περισσότερο χώρο.
Επίσης μπορούμε να το ελέγξουμε κουνώντας το. Ένα παλιό αυγό κινείται μέσα στο τσόφλι του ενώ ένα φρέσκο όχι.
Αν σπάσουμε επίσης το αυγό και ο κρόκος αποχωριστεί το ασπράδι, δεν είναι φρέσκο.

Θέλετε να μη σπάσει το αυγό που βράζετε; Βάζουμε το αυγό μέσα στο μπρίκι ή κατσαρολάκι και ΜΕΤΑ προσθέτουμε το νερό. Ένα αυγό που το πετάμε έστω απαλά μέσα σε νερό, είναι δεδομένο πως θα σπάσει όταν θα φτάσει στον πάτο. Επίσης, βράζουμε τα αυγά σε θερμοκρασία δωματίου και όχι απευθείας από το ψυγείο.

Πλένουμε τα αυγά μας πριν τα βάλουμε στο ψυγείο ειδικά αν είναι χωριάτικα και έχουν βρωμίτσες επάνω. Τα τσόφλια των αυγών έχουν πόρους που απορροφούν μυρωδιές και βρωμιές οπότε καλό είναι να φυλάσσονται καθαρά.
Ένα αυγό διατηρείται φρέσκο ακόμα και 4 βδομάδες από την ημερομηνίας γέννησης ειδικά αν μπει αμέσως στο ψυγείο.

Ένα βρασμένο αυγό που έχει κάνει πράσινη γραμμή γύρω από τον κρόκο ή έχει πρασινίσει όλος ο κρόκος ολόγυρα, σημαίνει ότι παραέβρασε.

Όταν βράζουμε ένα αυγό είναι καλύτερο να ξεκινήσουμε με κρύο νερό, η χρήση όμως νερού που ήδη βράζει επιτρέπει μεγαλύτερη ακρίβεια στη χρόνο μέτρησης. Ο χρόνος βρασμού επηρεάζεται και από το μέγεθος του αυγού. 3 με 4 λεπτά είναι ο σωστός χρόνος ανάλογα με τα γραμμάρια του αυγού. Για σφιχτά αυγά κατάλληλα για κόψιμο σε φέτες ή γεμιστά θα χρειαστούν 10 λεπτά.

Αν θέλετε να σπάσετε ένα αυγό στο κεφάλι κάποιου, βράστε το πάνω από δέκα λεπτά. Έτσι θα νιώσει το μίσος σας καλύτερα. Για ακόμα καλύτερο αποτέλεσμα εκδίκησης, προτιμήστε άβραστο αυγό :-)

Ξεφλουδίστε τ΄ αυγά αμέσως μετά το βρασμό ή βάλτε τα σε κρύο νερό για να μη συνεχίσουν να “σφίγγουν” από την εσωτερική θερμότητα. Καλό είναι το κέλυφος να αφαιρείται λίγο πριν τη χρήση. Ωστόσο (αφού αφαιρεθεί το κέλυφος) μπορείτε να διατηρήσετε την καλή κατάσταση τους για μερικές ώρες, μέσα σε κρύο νερό.