Φυτούρα ή φριτούρα: το τραταμέντο για το πανηγύρι τ' Αγίου μας

Η φυτούρα (ή φριτούρα κατά το λεξικό του Λεωνίδα Ζώη), είναι ένα τοπικό γλυκό που υπάρχει σε όλα τα πανηγύρια της Ζακύνθου, και που μέχρι πρόσφατα ουδεμία εντύπωση μου έκανε να φάω ή να μάθω να φτιάχνω.

 

Κάθε φορά που ανακαλύπτω ότι ένα γλυκό δεν μου αρέσει, κάνω μεγάλες χαρές...Ξέρεις τι είναι να είσαι γλυκατζού και να σβήνεις ένα γλυκό από τη λίστα; Μεγάλη υπόθεση!

Η φυτούρα, δεν είναι τίποτα άλλο από μια πηχτή κρέμα που φτιάχνεται από σιμιγδάλι και νερό. Στη συνέχεια καλουπώνεται σε ταψί, κρυώνει, κόβεται σε μπακλαβαδωτά κομμάτια, τηγανίζεται και πασπαλίζεται με κανελλοζάχαρη.

Όταν πρωτοείχα δοκιμάσει φυτούρα, δεν μου είχε κάνει ΚΑΜΙΑ εντύπωση. Οκ. Άντε να μου άρεσε λίιιιιγο η εξωτερική κρούστα που είχε με την κανέλλα και τη ζάχαρη. Ήταν φανερό. Όλη η ιστορία που άξιζε, ήταν εκείνη η εξωτερική χρυσοκάστανη κρούστα. Μέσα δεν μου έλεγε τίποτα...Μπα...Κάτι που δεν έχω αδυναμία στα γλυκά που τηγανίζονται, κάτι το εσωτερικό ψιλοάγευστο μέρος, το αποφάσισα: αυτό το γλυκό δεν ήταν για μένα!

Όλα αυτά, μέχρι πριν από λίγο καιρό....
Όλα αυτά τα χρόνια, βλέποντας και μελετώντας εμφανισιακά τη φυτούρα, είχα μια και μόνη απορία...Μα γιατί δεν την κάνουν πιο λεπτή, έτσι ώστε να τηγανίζεται μεν απ' έξω, αλλά να μην υπάρχει και πολύ ατηγάνηστο εσωτερικό μέρος; Όλο είχα κατά νου να φτιάξω στο σπίτι και να την κάνω λεπτή. Όχι όπως την πουλούσαν έξω. Μα όλο το άφηνα για το μέλλον.

Κι εκεί που δεν έτρωγα φυτούρα, ή εστω έτρωγα μόνο το εξωτερικό μέρος καμιά φορά άμα τύχαινε, βρισκόμαστε πέρυσι με παρέα κοντά στον Άγιο και η παρέα θέλει φυτούρες. Ο Θανάσης, master of foodlovers, αναλαμβάνει να παραγγείλει. Και καθώς παραγγέλνει, τι λέει το άτομο στον πωλητή; "Κόψε τις στη μέση και τηγάνισέ τις και εσωτερικά"!

Πωωωωωωωωωωω! Τι είχε πει το άτομο;;; Αυτό ήταν! Αυτός ήταν ο σωστός τρόπος για να γίνει μια φυτούρα στα μέτρα μου! Η μισή σε πάχος, έτσι ώστε το εσωτερικό μέρος να είναι λίγο και να δένει με την εξωτερική κρούστα! Φυσικά, σε όσους αρέσει το εσωτερικό σιμιγδαλένιο μέρος, θα λένε ότι είμαι τρελή, αλλά έτσι μου αρέσει εμένα η φυτούρα! Πάει και τέλειωσε!

Και καλά...Αναρωτιόμουν μετά. Μπορείς να πάρεις φυτούρα κατά παραγγελία;;; Βρε τι μαθαίνει ο άνθρωπος μετά από εικοσιτόσα χρόνια εδώ!

Έκτοτε, τρώω φυτούρα κάθε φορά που πάω σε πανηγύρι...Με παραγγελία να κοπεί στη μέση. Πολλές φορές την παίρνω και την κρατάω για το πρωινό της επόμενης μέρας. Κρύα μεν, νόστιμη δε!

Η φυτούρα έχει λόγο που γίνεται παχιά. Πρέπει ο φυτουρατζής (πού το βρήκα τον όρο;), να μπορεί να την πιάσει με το πηρούνι (ή με τη λαβίδα), να τη γυρίσει από την άλλη πλευρά και να τηγανίσει ελαφρώς και τα πλαϊνά της. Όλα αυτά, χωρίς να διαλυθεί. Άρα, αν δεν είναι παχιά, πώς θα σταθεί; Όχι όμως η δική μου....Η δική μου θα γίνει λεπτή, με τέτοιο πάχος που να μπορέσει να σταθεί μεν και να ερωτοτροπήσει με το καυτό λάδι στο τηγάνι, αλλά όχι τόσο παχιά που να μην μου αρέσει. Θα τη φέρω στα μέτρα μου! Θα τη φτιάξω, θα περιμένει νωχελικά στο ταψί να παγώσει, μέχρι να συναντήσει την καυτή αγκαλιά του λαδιού γύρω από το λευκό κορμί της και να γίνει χρυσοκάστανη! Παρασύσρθηκα;  Μα το καλό φαγητό είναι έρωτας σκέτος! Ή μήπως όχι;

Φυτούρα ζακυνθινή

προσαρμοσμένη από το βιβλίο της Μαρίας Φιορεντίνου "Παραδοσιακή ζακυνθινή κουζίνα"

υλικά για 10 κομμάτια
250 γρ. χοντρό σιμιγδάλι
750 ml νερό
1 γερή πρέζα αλάτι
κανέλλα
ζάχαρη
λάδι για το τηγάνι (προτίμησα αραβοσιτέλαιο για να μη βαρύνει το αποτέλεσμα)

Εκτέλεση

Βάζουμε το νερό και το αλάτι σε κατσαρόλα να κάψει.
Όταν κάψει, ρίχνουμε το σιμιγδάλι και ανακατεύουμε συνεχώς με ξύλινη κουτάλα.
Με το που θα πάρει βράση το νερό, η κρέμα μας θα πήξει.
Ανακατεύουμε συνεχώς, μέχρι η κρέμα να αρχίσει να ξεκολλάει από την κατσαρόλα, όπως όταν κάνουμε χαλβά. Είναι χαρακτηριστικό, ότι όπως θα ανακατεύουμε, όταν θα είναι έτοιμη, η κουτάλα πίσω της θα αφήνει αυλάκια.
Λαδώνουμε ελαφρώς ένα ταψάκι τετράγωνο 20x20 εκ. περίπου και ρίχνουμε μέσα την κρέμα (για να καλύψετε ένα συνηθισμένο μακρόστενο πυρέξ, θέλει τα διπλάσια υλικά. Με αυτά κάλυψα το μισό).
Με τη βοήθεια της ανάποδης ενός κουταλιού που το βρέχουμε περιοδικά, στρώνουμε την κρέμα.
Την αφήνουμε να κρυώσει και να σταθεροποιηθεί εντελώς, για αρκετές ώρες. Όχι όμως τόσες πολλές, που να αρχίσει να σκάει και να σκληραίνει η επιφάνεια. Στη φωτό φαίνεται ότι το έπαθα αυτό, επειδή το άφησα πάνω από 12ωρο. Στο βιβλίο συστήνει 12 ώρες να μείνει, αλλά πιστεύω ότι μπορεί άνετα να σταθεροποιηθεί σε λιγότερες. Εγώ δεν προλάβαινα να τις τελειώσω την ίδια μέρα και έτσι έμειναν για την επόμενη, οπότε έσκασε από πάνω.  Η επιφάνεια λοιπόν δεν πρέπει να είναι έτσι....

Αλλά έτσι....

Κόβουμε τις φυτούρες σε μπακλαβαδωτά κομμάτια. 
Βάζουμε λίγο λάδι σε αντικολλητικό τηγάνι να ζεσταθεί. Αφού ζεσταθεί, βάζουμε τισ φυτούρες και χαμηλώνουμε λίγο τη φωτιά.
Τηγανίζουμε για 5-6 λεπτά από την κάθε πλευρά, ή όσο χεριάζεται για να κάνει μια χρυσοκάστανη κρούστα. Όταν έχουν τηγανιστεί και από τις δύο πλευρές, γυρίζουμε στα πλαϊνά το γλυκό να τηγανιστεί ελάχιστα κι εκεί.
Σερβίρουμε ζεστές με ζάχαρη και κανέλλα.

υγ. Περιττό να σας πω, ότι όταν εδώ και πολλά χρόνια είχα διαβάσει κάπου τη συνταγή, άσχετη από φυτούρες, έλεγα πως κάπου υπάρχει λάθος. Δεν μου ερχόταν καλά ότι όλη όλη η διαδικασία ήταν αυτή η παχιά κρέμα. Πού είναι το ψήσιμο; έλεγα; κάτι λάθος υπάρχει! Κι όμως...Είναι μόνο αυτή η κρέμα, η οποία πρέπει να είναι πυκνή για να μπορεί να κοπεί και να πιαστεί με πηρούνι χωρίς να διαλύεται αφού κρυώσει.

Σήμερα γιορτάζουμε στη Ζάκυνθο τη μεταφορά του Σκηνώματος του Αγίου Διονυσίου από τα Στροφάδια στο νησί μας. Μεγάλη γιορτή για τον τόπο μας.
Χρόνια πολλά σε όλους και ιδιαίτερα στους ζακυνθινούς που δεν είναι στο νησί! Το ποστ αυτό, αφιερώνεται σ' αυτούς, μια και οι φυτούρες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης και των πανηγυριών μας.